DATAREPORTAL’ın “Digital 2023” raporuna ilişkin yazdığım son yazıda, dünyada en fazla ziyaret edilen sitelere ilişkin istatistiklere değinmiştim.
Bu yazıda ise internet içeriklerinin en çok hangi dillerden oluştuğuna dair istatistikleri ele alacağım.
Web dünyası İngilizcenin hegemonyası altında
Rapora göre internet içeriklerini barındıran siteler arasında İngilizce, açık ara en yaygın dil olarak listenin tepesinde yer alıyor; internetteki web sitelerinin yüzde 58,8’i İngilizce içeriklerden oluşuyor.
İkinci sırada yüzde 5,3 ile Rusça, üçüncü sırada ise yüzde 4,3 ile İspanyolca geliyor. Bu dilleri yüzde 3,7 ile Fransızca, yüzde 3,7 ile Almanca, yüzde 3 ile Japonca, yüzde 2,8 ile Türkçe, yüzde 2,3 ile Farsça, yüzde 1,7 ile Çince, yüzde 1,6 ile İtalyanca geliyor.
Kelimeler, kavramlar veya dil olmadan düşünce ve anlam oluşmaz
Düşünce, en nihayetinde düşünsel bir süreçtir. Bu sürecin harekete geçebilmesi için zihinde anlamlı bir bütünün olması gerekir. O nedenle, düşünebilmek için insanlar o anlamlı bütünü oluşturan kelimelere ve kavramlara ihtiyaç duyarlar.
Örneğin, “Futbol deyince ne düşünüyorsunuz?” dersek, insanlar dünya kupasından, dünya liglerinden, yıldız futbolculardan, futbol dünyasının ekonomisinden ve benzeri şeylerden bahsedeceklerdir. Yani futbol kavramının çağrıştırdığı anlam üzerinden düşünce üretilecektir.
Ama “Kabaddi hakkında ne düşünüyorsunuz?” dersek, insanların çok büyük bir kısmı herhangi bir şey düşünemeyecektir. Çünkü kabaddi (Hint kökenli bir oyun) kavramının birçok insanda karşılığı yoktur. Yani dil ve dilin ürettiği kavramlar, insanların düşünce ve anlam dünyaları için son derece önemlidir.
Web dünyası İngilizcenin perspektifinde
İstatistiklere baktığımızda, İngilizcenin açık ara web dünyasını yönlendirdiğini, İngilizcenin web dünyasında oluşan bilgiyi, düşünceyi ve anlamı domine ettiğini görüyoruz.
Bu durumun ortaya çıkmasında İngilizcenin bilim dili ve en yaygın dil olmasının önemli bir payı var. Fakat liste, dünyada en çok konuşulan dillere ilişkin istatistiklerle uyumlu değil. Çünkü dünyada en çok konuşulan dillerden biri Çince olmasına rağmen, Çince listede ancak dokuzuncu sırada yer alıyor. Çinceden sonra en çok konuşulan dil Hintçe olmasına rağmen, bu dil listenin ilk yirmisinde bile bulunmuyor.
Rusça en çok konuşulan dokuzuncu dil olmasına rağmen listede ikinci sırada yer alıyor. Listede Rusçanın ikinci sırada yer alması da eski Sovyet etkisiyle Rusçanın çok sayıda coğrafyada yaygınlık kazanmasından kaynaklanıyor. Hakeza diğer diller de öyle…
Yani web dünyası istatistikleri, en çok konuşulan dillerle benzerlik göstermiyor. Bu durum, dillerin çok sayıda insan tarafından konuşulmasıyla değil de dillerin coğrafî ve kültürel yaygınlığı ile ilgili bir durum.
Türkçe web dünyasında nerede yer alıyor?
Türkçe, listede 7’nci sırada bulunuyor. Rapora göre web içeriklerinin yüzde 2,8’i Türkçe içeriklerden oluşuyor. 2,8 küçük bir rakam gibi düşünülebilir. Ama aslında öyle değil. Çünkü Türkçe, Wikipedia’daki anadil olarak konuşulma sıralamasında 11’inci sırada yer alırken, toplam konuşan sayısında ise 17’nci sırada yer alıyor. Yani Türkçenin web dünyasındaki ağırlığı gerçek dünyadan fazla.
Üstelik Çince, Hintçe, Malayca-Endonezce gibi Türkçeden daha fazla konuşulan dillerden sıralamada çok daha önde yer alıyor Türkçe. Ayrıca listenin 2’nci sırasında bulunan Rusçanın 5,8 ve hemen ardından gelen İspanyolcanın 4,3 oranında, Fransızca ve Almancanın da 3,7 gibi bir orana sahip olduğu düşünülürse, Türkçenin web dünyasındaki etkili dillerden biri olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
