DÜNYA ekonomisindeki belirsizlikler nedeniyle önümüzü bir sis bulutu kaplamış durumda. Dert etmeyelim, her krizin içinde bir fırsatı da barındırdığını biliyoruz. Bizler bu tabloya pandemi döneminde defalarca tanıklık ettik.

Ekonomi kuruluşlarının tamamı, 2023 yılında küresel ticaretin yavaşlayacağı konusunda hemfikir. Bu yavaşlamayı en fazla hissedecek ülkeler arasında Almanya, ABD, İngiltere ve Fransa gibi en büyük ihracat pazarımız olan gelişmiş ülkeler yer alıyor. Peki, Türkiye ne yapacak? Ayrıca ihracat alanında nasıl bir yol izleyecek?

Diğer yandan, gelişmekte olan ülkelerin büyümeye devam edeceği öngörüsü yüksek. Gelişmekte olan ülkeler arasında Türkiye nerede?

“Türkiye ne yapacak?” sorusunun en net cevabı şu: Türkiye, ihracat sahnesinde güçlü bir şekilde yerini aldı, almaya da devam edecek. Gelişmekte olan ülkeler arasında da ön saflarda ilerlemeyi sürdürecek. “Çünkü bu ülkeler, bize yıllardır üzerinde düşünüp konuştuğumuz pazar çeşitliliğini sağlayabilmemiz için fırsatlar sunuyorlar” demeyeceğim. Zira “bize mecburlar”!

Mevcut kapasitemizi bu ülkelere yönlendirme imkânına sahibiz. Ülke olarak ihracatımızı dünyanın en iyi ihracat seviyesine çıkarma hedefimiz devam ediyor. Bunu başarabilmemiz için pazar çeşitliliği kadar, katma değerli ihracatımızı da artırmamız gerekiyor. Bunu da teknoloji yatırımları ve inovasyon ile başarabiliriz.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti elinden geleni yaparak dünyaya ürün satışı yapmamızı sağlıyor. Peki, biz vatandaşlar olarak, esnaflar ve üreticiler olarak ne yapıyoruz? Elimizden geleni yapıyor muyuz? İşte bu konu beni çok düşündürüyor.

Bir ajans sahibi olarak, Ortadoğu ve Avrupa alanını üreticilerimize açmak için ziyaretler yapıyorum. Karşılaştığım tablo beni derinden etkiliyor. Türkiye’de üreticilerin ve aracıların çoğunluğunun iç sistemlerle ilgili sorunları var. Hayâlleri büyük, çalışmaları büyük ama hayâllere gidecek yoldaki ekipleri zayıf; kalifiye eleman sıkıntısı yaşıyorlar. Kime dokunsam bu konuda bir “Ah” işitiyorum. Toplumsal evrim geçiriyoruz; herkes masa başı iş ve garanti memur maaşı istiyor. Hatta ve hatta az çalışarak çok kazanma derdine düştüğü için üretmeyi tercih eden yok. Tabiri caiz ise, herkes çalışmadan kazanmak ve tüketmek derdinde. Bu da ne yazık ki kalifiye personel sayısını azaltıyor. Ciddî maaşlar vermelerine rağmen çalışan bulamayan firmalar ise çaresizler.

Hükûmet bu konuda ciddî adımlar attı fakat yeterli değil. Meslek liseleri bir çözüm kapısı olarak açılsa da yeterli gelmedi. Bu konuda acil çözümlere ihtiyaç var. Aksi olursa, güzelim işletmeler, iş sahası olmasına rağmen işçi bulamadıkları için üretemeyecekler. Üzülerek söylüyorum, kapanacaklar. Bu durumdan hem iş dünyası, hem ülkemiz zararlı çıkacak.

Büyük sorunlardan biri de firmalarımızın vizyonlarının çok zayıf olması. Birçok firmanın daha marka tescili bile yok. Dijital alanda mağazacılık anlayışı ile tanışamamış ve dijital alanın önemini kavrayamamış çok sayıda esnaf var. Oysa bilseler ki dünya dijitalde hapsolmuş, hayat ve ticaret orada dönüyor, eminim onlar da yerlerini çok geç kalmadan alacaklardır.

Buradan seslenelim:

Değerli kardeşlerim, sizi siz yapan, kimliğinizdir! Yeni dünya düzeninde kimliğiniz dijital olarak oluşturuluyor. Eğer kimliğiniz yoksa ne yazık ki yeni dünyada da yoksunuz. Geleceğe adım atmak geride kaldı; geleceğin içindeyiz ve yaşıyoruz. Lütfen, size bu konuda yeni dünyayı ve yeni dünya düzenini anlatacak, orada var olmanızı sağlayacak bir danışmanla çalışın. Emin olun, artık hiçbir şey eskisi gibi değil! Dijital alanda olanlar ithalat ve ihracat noktasında atı aldılar, Üsküdar’ı geçtiler. Peki, ya siz?

Bu sorunlara değindikten sonra, gelelim Türkiye’nin ihracatta ne yaptığına ve ne yapacağını konuşmaya…
Ocak-Ağustos 2022’ye dair istatistiklerle dış ticaret

Türkiye İstatistik Kurumu ve Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre, ihracat 2022 yılı Ağustos ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 13,1 artarak 21 milyar 337 milyon dolar, ithalat yüzde 40,4 artarak 32 milyar 531 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Genel ticaret sistemine göre ihracat 2022 yılı Ocak-Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18,2 artarak 165 milyar 608 milyon dolar, ithalat ise yüzde 40,7 artarak 239 milyar 43 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Ağustos ayında ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 1 milyar 664 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 1 milyar 483 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 258 milyon dolar ile Irak, 1 milyar 104 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 949 milyon dolar ile Rusya Federasyonu takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 30,3’ünü oluşturdu.
Ocak-Ağustos döneminde de yine ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 13 milyar 775 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 11 milyar 416 milyon dolar ile ABD, 8 milyar 609 milyon dolar ile Irak, 8 milyar 604 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 8 milyar 352 milyon dolar ile İtalya ve takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 30,6’sını oluşturdu.  
İthalatta ise Rusya Federasyonu ilk sırayı aldı. Ağustos ayında Rusya Federasyonu’ndan yapılan ithalat 6 milyar 297 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 4 milyar 147 milyon dolar ile Çin, 2 milyar 49 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 750 milyon dolar ile İsviçre, 1 milyar 324 milyon dolar ile ABD izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 47,9’unu oluşturdu.

Rakamlar böyleyken, başlıkta yer verdiğim “UTEP” konusuna gelmek istiyorum. “Kısa süre önce kurulan bir platform olan UTEP, kime ve neye hizmet ediyor, konumuzla ne ilgisi var?” diye merak ediyorsunuzdur, anlatayım…

UTEP’in hedefi ne?

Uluslararası Ticarî Eşleştirme Platformu… Kısa adı “UTEP” olan platform, tüm sivil toplum kuruluşları, kamu ve yarı kamu kurumları ve ticarî ataşelikler başta olmak üzere, ülkemize ve insanlığa fayda ekseninde hizmet eden tüm yapılarla birlikte çalışmak ve değer üretmek amacıyla kurulmuştur.

“Üreten Türkiye’nin iş geliştirme platformu” sloganıyla çıkış yapan UTEP, üreten Türkiye’de kardeşliği ve birlikteliği merkeze alarak ihracat yapmak isteyen tüm üreticilere yol arkadaşlığı yapıyor.

UTEP’in hedefleri arasında paydaşlarını, üyelerini, büyüterek geleceğe taşıyabilmek; global markalar üretmelerine destek olmak; üretilenleri yeni pazarlarla buluşturmak; sosyal projelerle tanınırlıklarını arttırmak; yeni buluşlara öncülük etmek; ülkemizin ticarî hacmine olabilecek en yüksek katkıyı vermek; AR-GE destekleriyle, çağı önceleyen teknik eğitim ve yeni iş geliştirme modelleriyle üreten Türkiye’nin yapıtaşlarına katkıda bulunmak ve UTEP şemsiyesi altında üreten esnafları dünyanın her noktasına taşımak yer alıyor.

UTEP, şimdiye kadar çok karşılaşmadığım bir sistem ve anlayışa sahip. Ülkem adına “UTEP” bana ümit verdi. Ticaret ve kardeşlik adına UTEP’in bu ülkeye çok değer katacağını düşünüyorum. Böyle bir oluşumda, ülkemi çok seviyor olmaktan kaynaklanan hislerle UTEP Bursa Şubesi’nin yönetiminde yerimi aldım. Sizler de bu sevgiye sahipseniz, gelin, hep birlikte ülkemiz için çalışalım ve birlikte üretip birlikte ihracat yapalım. Zira birlikten kuvvet ve bereket doğar.

Kaynaklar

tuik.gov.tr    

tim.org.tr