Türkiye ve dijital ekonomi (3)

Önceki yıla göre kişi sayısındaki artış ve değişim oranı ile toplam harcamalar arasında orantısal olarak 4 kattan fazla bir fark var. Bu da insanımızın normal zamanda internet üzerinden yapmadığı birtakım alışverişleri internet üzerinden yapmaya başladığını gösteriyor.

BİR süredir Datareportal’ın “Dijital 2022: Türkiye” başlıklı raporuna dayanarak ülkemizin dijital dünyadaki istatistiklerini yorumluyorum.

Son olarak ülkemiz insanının turizm ve çevrimiçi yemek siparişlerine ilişkin yaptığı harcamaları ele alan bir yazı kaleme almıştım.

Ondan önceki yazımda ise insanımızın tüketici ürünlerine yönelik dijital dünya üzerinden yaptığı harcamaları yorumlamıştım.

Bu yazımda ise istatistikler eşliğinde tüm bunlara dair genel bir değerlendirme yapmaya çalışacağım.

Dijital tabanlı harcama giderleri yaklaşık 1 trilyon lira

Datareportal’ın “Dijital 2022: Türkiye” raporuna göre dijital mecralardan aldığı hizmet ve ürünlere ücret ödeyen kişi sayısı bir önceki yıla göre 3,7 milyon kişi artarak 41,3 milyon kişiye ulaşmış durumda. Önceki yıla göre yıllık artış oranı ise yüzde 9,8 olarak gerçekleşmiş görünüyor.

Bir yılda dijital mecralar aracılığıyla alınan ürün veya hizmetlere ödenen miktar ise bir önceki yıla göre 15 milyar dolar artarak yaklaşık 53 milyar dolar (52,98 milyar dolar) olarak rapora yansımış. Güncel kur üzerinden bu rakam yaklaşık 1 trilyon liraya denk geliyor. Yıllık değişim oranı ise yüzde 40,3 olarak gerçekleşmiş. 

Yıllık olarak kişi başına düşen ödeme ise raporda bin 291 dolar olarak görülüyor. Güncel kur üzerinden değerlendirecek olursak, kişi başı dijital platformlar üzerinden alınan hizmet ve ürünlere ödenen miktar 24 bin liranın üzerinde görünüyor.

Pandemi, harcamaları internete kaydırdı

Bu rakamlar 2021 yılına ait. Yani pandemi dönemine ilişkin rakamlar. Dolayısıyla insanımızın rutin harcama alışkanlıklarını tam olarak yansıtmıyor. Çünkü sokağa çıkma yasağı, toplu alanlara ilişkin pandemi döneminde ortaya konulan tedbirler gibi pandeminin kısıtlayıcı etkisiyle internet tabanlı harcamalar arttı. Bu durum rakamlara yansımış durumda.

Öyle ki, dijital mecralardan harcama yapan kişi sayısı bir önceki yıla göre sadece 3,7 milyon kişi artmış. Kişi sayısındaki artış oranı ise yüzde 10’un biraz altında. Buna mukabil harcama miktarı 15 milyar dolar (yaklaşık 280 milyar lira) artmış görünüyor. Bu da bir önceki yıla göre yüzde 40’ın üzerinde artış oranı demek. Yani önceki yıla göre kişi sayısındaki artış ve değişim oranı ile toplam harcamalar arasında orantısal olarak 4 kattan fazla bir fark var. Bu da insanımızın normal zamanda internet üzerinden yapmadığı birtakım alışverişleri internet üzerinden yapmaya başladığını gösteriyor.

Sosyal yaşamı ve insan hareketlerini kısıtlayan pandemi tedbirleri büyük oranda ortadan kalktığı için insanımızın harcama alışkanlıkları pandemi dönemindeki kadar internet tabanlı olmayacaktır. En azından benim öngörüm bu yönde. Datareportal’ın ülkemizin dijital dünya istatistiklerine ilişkin yeni raporunu 3-4 ay sonra yayınlaması bekleniyor. Yeni rapor yayınlandığında bunu daha net olarak göreceğiz ki bu konuya değinmeye çalışacağım.