Somali’deki son saldırı
GEÇTİĞİMİZ günlerde Somali’nin başkenti Mogadişu’nun güneybatısındaki Afgoye kentinde, bir Türk müteahhitlik firmasının şantiyesine bombalı saldırı düzenlendi. Türk vatandaşları ile polisleri hedef alan ve bomba yüklü araçla düzenlenen saldırıda 3 kişi öldü, 6’sı Türk vatandaşı 20 kişi yaralandı.
Somali Hükûmet Sözcüsü İsmail Muhtar Ömer, yaptığı açıklamada, Aşağı Şabelle bölgesinin Afgoye kentindeki saldırıda, aralarında güvenlik güçlerinin de bulunduğu 3 kişinin öldüğünü, 20 kişinin de yaralandığını, can kaybının artmasından da endişe ettiklerini söyledi. Yaralılar arasında 6 Türk vatandaşının yanı sıra Somali Özel Kuvvetler Komutan Yardımcısının da bulunduğunu da söyleyen Muhtar, saldırıyı Eş-Şebab örgütünün üstlendiğini ve amaçlarının Mogadişu ve Afgoye arasındaki yol yapımında çalışan Türkleri öldürmek olduğunu belirtti.
Terör örgütü Eş-Şebab, Ocak ayı başında Mogadişu-Afgoye yol yapım projesini üstlenen firmanın Türk çalışanlarına açıkça saldırı yapmak tehdidinde bulunmuştu.
Somali Polis yetkilisi Ali Nur da saldırıya ilişkin olarak Reuters’a yaptığı açıklamada, “Türk mühendisler ile Somalili polislerin öğle yemeği yediği yere bomba yüklü bir aracın hızla girdi. Yaralılar için bir açıklama yapmak için henüz erken” dedi.
Saldırıya ilk tepkiler
Saldırıya karşı tepkiler de hemen peş peşe geldi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Somali’deki saldırı, terörün çirkin yüzünü bir kez daha ortaya koydu. Bu alçak saldırılar terörle mücadelemizde bizi asla yıldıramaz. Somalili kardeşlerimizin her zaman yanında olacağız. Yaralı kardeşlerimize acil şifalar diliyorum, durumlarını yakından takip ediyoruz” şeklinde bir sosyal medya mesajı attı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da, Somali’deki terör saldırısına ilişkin Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Yaralıların tedavisi Mogadişu Recep Tayyip Erdoğan Eğitim Araştırma Hastanemizde yapılıyor. Vatandaşlarımızdan ikisinin durumu ciddî! Ayrıca 9 Somalili yaralıdan 4’ünün durumu da ağır. Büyükelçiliğimiz ile istişâre hâlindeyiz. Ambulans uçağımız, ihtiyaç ânında yola çıkmak üzere hazır. Bu hain saldırıyı kınıyor, yaralılarımıza geçmiş olsun diliyorum” dedi.
Millî Savunma Bakanlığı da sosyal medya aracılığı ile saldırıya ilişkin yaptığı açıklamada, “Somali’de masum sivilleri hedef alan ve 4’ü Türk vatandaşı olmak üzere 11 sivili yaralayan bombalı terör saldırısını en sert şekilde lânetliyor ve kınıyoruz. Türkiye, terör belâsına karşı Somalili kardeşlerinin yanında olmaya devam edecektir” dedi.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ise, Twitter’den saldırıya ilişkin yaptığı açıklamada, “Somali’de proje yürütmekte olan müteahhitlik firmamızın şantiyesine gerçekleştirilen saldırıda yaralanan işçilerimize ve firma yetkililerine acil şifalar diliyorum. Yaralılarımızın bir an evvel ülkemize getirilmesi için ilgili tüm kurumlarımızla beraber çalışıyoruz” ifadelerine yer verdi.
Türklere karşı yapılan önceki saldırılar
Somali’de terör kaynaklı kaotik ortam çok eskilere dayanıyor. Fakat o kadar da eskiye gitmeden, bu tip saldırıların benzerlerini sıralayalım…
-Somali’de sadece geçen hafta Aşağı Şabel bölgesinin Elasha Biyaha mıntıkasında yol kenarına yerleştirilen bombanın infilâk ettirilmesi sonucu, yol çalışmaları yapan bir şirkette çalışan Türk vatandaşlarını koruyan 3 Somalili asker hayatını kaybetmişti.
-28 Aralık 2019’da, başkent Mogadişu’daki gümrük merkezi yakınlarında bir bomba yüklü araç, üniversite öğrencilerini taşıyan otobüsün geçişi sırasında infilâk ettirilmiş, 2’si Türk, 85 kişi yaşamını yitirmişti. Saldırıları terör örgütü Eş-Şebab üstlenmişti. Eş-Şebab terör sözcülerinden Şeyh Ali Mahmud, hedeflerinde Türk vatandaşlarının bulunduğu konvoyunun olduğunu duyurmuş, hayatını kaybeden diğer kişiler içinse özür mesajı yayınlamıştı.
-22 Ocak 2015 tarihinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Somali ziyareti öncesi (Etiyopya’da iken) Mogadişu’da Türkiye heyetinin kaldığı Atfeya Oteli’ne bombalı saldırı düzenlenmiş, saldırıda iki saldırgan ve üç Somalili ölmüştü.
-Mayıs 2014’te ise yine Mogadişu’da, Türk Hava Yolları’na (THY) güvenlik hizmeti veren bir firmanın Güvenlik Şefi Sadettin Doğan, uğradığı silahlı saldırı sonucunda hayatını kaybetmişti.
-27 Temmuz 2013 tarihinde de Mogadişu’da Türk Büyükelçiliği’nin ek binası önünde bombalı araç ile saldırı düzenlenmişti. Saldırıyı fark eden 4 Türk Özel Harekât polisinden Sinan Yılmaz çıkan çatışmada şehit olmuş, diğer polislerimiz de yaralanmıştı. İntihar saldırısı gerçekleştirmek isteyen 3 kişi de etkisiz hâle getirilmişti. Saldırıyı yine Türkiye’nin Somali’ye desteğinden rahatsız olan Eş-Şebab üslenmiş, terör örgütün Twitter adresinden paylaşılan mesajda, “Türkiye mürtet rejime destek veren ve şeriat düzenini yok etmeye çalışan ülkelerden biri olduğu için, bugünkü saldırıda Türk diplomatlar hedef alınmıştır” demişti.
-15 Nisan 2013’te Kızılay yardım konvoyuna yapılan saldırıda, 5 Somalili yardım görevlisi ölmüş, 4 Türk de yaralanmıştı.
-25 Mayıs 2012’de Somali’nin başkenti Mogadişu’nun ekonomi merkezi olarak bilinen Bakara semtinde “Zeynel Yıldız” isimli bir Türk işadamı, kaldığı otelin önünde iki saldırgan tarafından silahlı saldırıya uğramış ve hayatını kaybetmişti. Yıldız, İngiltere’de yaşıyor ve bu ülkede ticaret yapıyordu.
-Ekim 2011’de Mogadişu’da kamu binalarına intihar saldırısı düzenleyen Eş-Şebab, Türkiye’nin verdiği eğitim burslarının sonuçlarını bekleyen 70 öğrenciyi katletmişti.
Neden oradayız?
2011’de patlak veren kıtlık üzerine BM, Somali’deki açlığı “insanlık krizi” olarak ilân etmişti. O tarihten bugüne kadar Türkiye, Somali’ye en fazla yardım sağlayan ülkeler arasında başı çekiyor. Türkiye, ülkenin hastane ve okullarını da iyileştirdi. Askerî yardımların yanında bölgenin ekonomik kalkınması için de yatırımlar yapıyoruz. Türkiye burada, Çin’den sonra en fazla müteahhitlik hizmeti veren ülke pozisyonunda!
Ayrıca Başkan Erdoğan, bu ülkeyi İkinci Dünya Savaşı’ndan beri ziyaret eden ikinci Afrika dışı lider olmuştu. Anlaşılacağı gibi Türkiye, Somali’de çok aktif durumda. Bu kadar aktif olunca, bölgede varlığımızdan rahatsız olanların kolaylıkla hedefi hâline geldik.
Neden oradayız?
Müzmin muhalefetin illetli bakışıyla Türkiye, askerini, diplomatını ve işadamını Somali’ye sürgüne göndermedi elbette. Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu üyesi Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın’a göre bu saldırılar, Türkiye’yi Doğu Akdeniz, Kızıldeniz ve Orta Doğu’daki haklarından vazgeçirmek için yapılmış alçakça bir saldırı!
Yani Türkiye; Doğu Akdeniz, Kızıldeniz ve Orta Doğu’daki haklarını muhafaza etmek için oradadır. Zira Somali, Afrika’nın doğusunda, “Afrika Boynuzu” denilen ve Arap yarımadasının güneyinde kalan coğrafyada bulunuyor. Burası Afrika Boynuzu’nu, Aden Körfezi’ni, okyanusu ve dolayısıyla Hindiçin’i kontrol eden bir garnizon konumunda. Bu konumu nedeniyle de oldukça stratejik bir öneme sahip.
Ayrıca Somali’nin büyük miktarda petrol, doğal gaz, uranyum, demir, kalay, bakır, jips ve boksit rezervine sahip olduğu da ileri sürülüyor.
Ülkenin kuzeyindeki Puntland eyaletinde yaklaşık 5-10 milyar varillik petrol rezervi saptanmasının üzerine “Somali Petrol Şirketi” adıyla bir şirket de kurulmuş.
Peki, özel verimli toprakları ve stratejik konumuyla bilinen Somali, bugünlere nasıl geldi?
Dört bölümlük Somali dosyamızın ikinci bölümüyle devam ederek bu sorunun cevabını arayacağız…
