BUNDAN bir müddet önce memlekette, üzerinde bulunduğumuz kavşak noktasının “akıllı kavşak” olduğunu söylediler.

O an için geçip gittim ama merak ettim, “Biraz araştırayım” dedim.

“Akıllı kavşak” ifadesinin içine bakmak isterken, kendimi “smart city”de buldum…

Doğrusu duyduğumda bana oldukça ütopik gelen “akıllı şehir” ifadesi herkesin aklında farklı şeyler canlandırmakta…

İçinde bulunduğumuz 2020 yılı itibarıyla şehirlerin büyümesi, kırsaldan şehirlere göç eden nüfus, şehirlerin gittikçe kalabalıklaşması ve buna paralel şekilde trafikte geçirilen zaman, hava kirliliği, temiz su ihtiyacı, çöp dağları, sağlık hizmetlerine olan ihtiyaç ve toplu taşımada yetersizlik gibi birtakım sorunlar kaçınılmaz hâle geliyor.

Görünen o ki, artık günümüzde yerel yönetimler geçmiş yıllara göre çok daha zorlu bir sürecin içerisindeler ve içinde olmaya da devam edecekler…

Bu zorlu sürecin yönetilebilmesi adına eski yöntemlere “Dur!” demenin vaktidir.

Daha güncel ve teknoloji temelli yani akıllı yaklaşımlara yönelmek de kaçınılmaz hâle gelmektedir. Buna bir nevi, “Yönümüzü büyük verilere döndürme zamanıdır” da diyebiliriz.

Neyin nasıl düzeltilebileceği, elde ettiğiniz verilere bağlıdır ve ancak bu veriler doğrultusunda uygulanabilir sistemler geliştirilebilir.

***

“Akıllı şehir” dendiğinde ilk aklıma gelenler şunlar:

“Akıllı yönetim” eşittir şehirdeki verimlilik ve yaşam kalitesindeki artış... Sorunlara gerçekçi yaklaşımla müdahale edebilme imkânı sunarak vatandaşların ihtiyaçlarının daha hızlı ve verimli şekilde karşılanmasını sağlamak... Eldeki kaynakların akıllıca kullanılarak en iyi konforu sunabilmek…

New York, suç konusunda sıkıntılar yaşamakta olan bir metropol. Toplum huzuru ve güvenlik adına belli noktalara silah sesi izleme sistemi kurulmuş. Bir silah ateşlendiğinde, bu sistem sayesinde en yakındaki polis memurlarının akıllı telefonlarına uyarı gönderilerek güvenlik artışı sağlanıyor. Toplum güvenliğine katkı anlamında örneklerden sadece biri…

“Akıllı toplum”un ortaya çıkması içinse, akıllı şehir uygulamasında verimli bir sonuç elde edilebilmesi için yeterli bilgiye sahip olması ve sürece katılım sağlaması gerekir. En iyi örnek, “yüksek yaşam kalitesi için gerekli yerlerde bireysel özgürlüklerinden ödün vermek” ilkesini benimseyen Singapur…

Yine diğer bir örnekse şu: Columbus şehrinin yerel yönetimi, vatandaşlarına tüm süreci izah eden eğitimler düzenleyerek toplumun bu dönüşüme sahip çıkmasını sağlıyor.

“Akıllı ulaşım” demek, trafik sıkışıklığının yaşanmaması, kazaların minimum seviyeye inmesi ve seyahat süresinin kısalmasıdır.

Örnek şu: San Francisco Belediyesi, “SFPark” mobil uygulaması sayesinde belediyeye bağlı hizmet veren otoparklara yerleştirdiği sensörler ile boş park yeri bulma sürecini kısaltarak trafik yoğunluğunu azaltmış.

***

“Akıllı çevre” açısından baktığımızda ise, son günlerde dillendirilen su kaynaklarının gittikçe azalması konusu, tüm dünyanın çözüm bekleyen meselelerinden biri. Musluklarda bulunan akıllı sensörlerin ânında uyarıda bulunarak suyu boşa harcadığımızı söylemesi ya da siz dışarıdayken evinizin uzaktan ısı ve elektrik harcamasını kontrol edebilmek de bu minvaldeki çözümlerden biri…

Hollanda’nın Oss şehrinde, otoyollarda bulunan ve güneş enerjisini depolayan çizgilerin gece yol aydınlatmasında kullanılması veya Tokyo’da evlerin ne kadar ısıtılması gerektiğinin hava durumuna göre belirlenmesi ise buna verilebilecek örneklerden…

Bunlar, gerek çevre kirliliğinin önlenmesinde, gerekse enerji tasarrufu konusunda ciddî sistem örnekleri!

***

Akıllı şehir için “akıllı ekonomi” de şart! Akıllı ekonomi, bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak üretimde verimlilik artışının sağlanmasıdır, e-ticarettir, ileri düzey tedarik sistemleridir. Şehrin ekonomik faaliyetlerinin akıllı endüstriler çerçevesinde ele alınmasıdır bu konu.

“Akıllı sağlık” ise, kişilere koordineli ve kaliteli hizmet sunabilmek adına görüntülü tele-tıp, uzaktan hasta takibi, mobil sağlık hizmeti demektir. Sağlık hizmetine erişim olanaklarının arttırılması da buna ilâve edilebilir.

Boston’da kalp yetmezliği tanısı olan hastalara evde takip cihazı dağıtılarak tansiyon ve nabız gibi veriler hastane tarafından izleniyor. Böylece hem hastaneye başvuranların sayısında yüzde 44 oranında azalma sağlanarak ciddî bir tasarruf edilmiş, hem de acil müdahalede başarı sağlanmış.

Yukarıda birkaç örneğin dışında bu projenin uygulandığı ya da uygulanması düşünülen onlarca alan var. Akıllı inşaat, akıllı altyapı, akıllı eğitim ve akıllı yollar gibi...

Kısacası, içinde bulunduğumuz dünyanın daha yaşanabilir bir noktaya gelip hayatlarımıza konfor artısı eklemek adına hemen hemen her alana uygulanabilirliği olan bir proje “akıllı şehir”.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Sayın Murat Kurum’un açıklamasına göre,  ülkemiz için “Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi Eylem Plânı”nda 26 ana, 14 alt olmak üzere toplam 40 eylem belirlenmiş…

Dileğim, bunların kısa sürede uygulamaya geçirilerek Türkiye’de “akıllı şehir” örneklerinin her geçen gün artması ve hayatlarımıza dokunması…