“CÜZDANIMDA para yok. Ama olsun, kredi kartım var’” diyerek yola çıktığımız alışveriş kartları nedir, ne değildir?

Belirli limitler çerçevesinde, farklı alanlarda faaliyet gösteren işyerlerinde alışveriş yapabilmek ve kredi çekebilmek için kullanılan ödeme aracıdır kredi kartları.

Kredi kartı, bedava ödeme aracı değildir.

Nakit para taşımayı sevmeyen yahut cüzdanında nakit para taşıma riskine girmek istemeyenler, kredi kartıyla yurtiçi ve yurtdışında alışveriş yapabilirler.

Bankadaki hesabınızda hiç para olmasa bile alışveriş yapabilirsiniz. Bankanız sizin için bir ay boyunca alışveriş tutarlarını sizin adınıza öder. Siz de borç ödeme tarihi geldiğinde tamamını ödersiniz…

Ya da yasanın uygun gördüğü minimum ödeme tutarı ödendikten sonra kalan kısmı belli bir faiz karşılığı kredilendirilebilir. 

Lâkin ödenmediğinde hem faiz yükü biner, hem de kredi notunuz düşer.

***

Yüksek fiyatlı ürünler almak istediğimizde, iyi seçeneklerden biri de taksitlendirmedir. Kredi kartları bu noktada en iyi yardımcıdır.

Kredi kartındaki para, bankadan cüzdana giren para değil, bankadan alınan bir borçtur.

Acil paraya ihtiyacımız olduğu durumlarda ATM’lerden her an limitimizin karşılığı kadar nakit çekebiliriz.

Belirli bir faiz oranı karşılığında tabiî…

Harcama davranışlarımızdan yola çıkarak bir sonrakinde ne kadarlık alışveriş yapabileceğimiz tahmin edilebilir olduğundan, ürünlere yönelik kampanyalar da düzenlenebilir. Harcamalar karşılığında puan biriktirerek bedava alışveriş yapılabilir.

Ancak kredi kartı, puan kazanma aracı değildir. Puan kazandıran kampanyalar, ihtiyaç fazlası alışverişe neden olabilirler.

***

Kredi kartı e-ticaret imkânı da sağlar. Dünyanın her yerinden, işyeri ya da bulunduğunuz mekânda alışveriş yapabilirsiniz. Alışveriş işlemi, internet veya posta gibi araçlar aracılığıyla, kredi kartı sahibi ile karşı karşıya gelmeksizin (kart sahibinin vermiş olduğu kart bilgilerine istinaden) gerçekleştirilir. Bu işlem aynı zamanda “mail-order” olarak isimlendirilir.

Kart şifrenizi ve bilgilerinizi paylaştığınız sitelere güvenilirlik konusunda ise dikkat son derece önemlidir! Alışveriş yaptığınız sitenin güvenliğinin ulusal ve uluslararası sertifikalara sahip olması mühim bir gerekliliktir.

***

Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) açıkladığı verilere göre, 2019 yılı itibarıyla Türkiye’de toplam kart adedi 236 milyona ulaşmıştır. Bireysel kredi kartı sahibi kişi sayısı ise 26,2 milyondur. Toplam kredi kartlı ödeme tutarı geçen yıla göre yüzde 20 büyüyerek yaklaşık 1 trilyon TL olmuştur. İşlem adedi ise toplamda 4 trilyona yaklaşmış durumda…

İnternetten kartlı ödeme tutarı ise 190 milyar TL olmuş. Artık her 5 TL ödemenin 1 TL’sinin internetten yapıldığı belirtiliyor. Temassız şekilde yapılan işlem adedi ise 502 milyon.

Özel günler, vergi ödemeleri, tatil, eğitim dönemi başlangıcı gibi dönemlerde hem işlem adedi, hem de tutar olarak en fazla harcamalar artıyor.

Kredi kartına dair bazı ilkler

Tarihte kredi kartı kullanımı ilk defa turizm amaçlı olarak 1800’lü yılların sonlarında ABD merkezli Hotel Letter Credit Company tarafından başlamıştır. İlk milletlerarası kredi kartını 1950’li yıllarda Diners Club’ın çıkardığı da bilinenler arasında. Sonraki yıllarda bunu American Express Card ve Bank of America tarafından çıkarılan “Visa Card” adlı kart takip etmiştir. Sonrasında ABD’nin tüm eyaletlerindeki bankalar bir araya gelerek Master Card’ı çıkarmışlardır.

Türkiye’de ise ilk kredi kartı 1968 yılında çıkarıldı.

1987 yılında kartlı ödeme sistemlerinin hızla yaygınlaşmasıyla birlikte ilk ATM hizmete girmiştir. 1992’de dünyada ilk kez fotoğraflı kredi kartı kullanıma sunuldu.

***

“Kredi kartı” denilince bazılarımızın aklına ilk olarak ödenemeyen ya da faiziyle birlikte yuvarlanarak çığ gibi büyüyen borçlar ve “kartzedeler” gelmekte.

Özellikle alışveriş tutkunları için tehlikeli bir ürün olsa da kartın kullanımını doğru yönetilebilenler için grafik, faydaya doğru eğilim gösteriyor.

“Kredi kartı limiti”, her ne kadar bize ait bir para gibi görünse de aslında cepteki para değil. Bankadan aldığımız borç... Zamanı geldiğinde ödeyeceğimiz bir borç ise, limiti de gelirimize göre belirlememiz gerekir.

Bu anlamda masum gibi görünen tehlikeli cümle, en başta zikrettiğimiz o meşhur cümle: “Param yok ama kartım var, hadi alışverişe çıkalım!”

https://bkm.com.tr/wp-content/uploads/2019/01/bkm_6_aylik_bulten.pdf

https://bkm.com.tr/kronoloji/

https://bkm.com.tr/raporlar-ve-yayınlar/dönemsel bilgiler/