“EĞİTİM küçük yaşta başlar” derler. Bu eğitimin hem ailevî, hem çevresel olduğu yönündeki kanaatler de sıklıkla kulaklarımızda çınlar. Çok da doğrudur elbette. Hem ağaç yaşken eğilir, zaman geçtikçe o narin dallar kalın bir bedene bürünür de şekle sokmak pek mümkün olmaz. “Bir şekil vereyim” dersin de kırılıverir.

Tüm bu kanaat ve usuller her ne kadar doğruysa da birtakım eklenti dosyalarıyla algoritmayı genişletmek ve işlevselliği günümüze uyarlamak gerek. Şöyle ki, eskiden bir zamanda çocukların doğruyu-yanlışı öğrenmesi ve içselleştirmesi için ailedeki eğitime ek, öğretmenin verdikleri ve sosyal hayattan aldıkları belli bir iskelet modeli oluşturma yolunda yüzdelik dilimde büyük bir yer kaplıyordu. Şimdilerde bu eğitimin, eğitimden de ziyade, saf zihinlerin belli yönlere akışının en etkin yolları aile-okul ve sosyal çevreden evvel görsel ve işitsel öğrenmeyi tetikleyen teknolojik kazanımlar yoluyla meydana geliyor.

Öyleyse titizlikle üzerinde durulması gereken hususların hudutları genişliyor, çağın getirdikleri, dikkat edilmezse çok şeyleri alıp götürebiliyor.

Uzun uzun ve detayda ele aldığım bir husustur ki, 2000’li yılların başına kadar medyada çok yoğun bir zihin yıkama operasyonu vardı. Eski Türk sinemalarından tutun da kitaplar, çizgi filmler ve benzeri iletişim yolları insanların ve bilhassa da çocukların zihinlerinde bütün hayatlarına yön verecek bir çerçeve oluşturuyordu. Bunları uzunca ve ayrıntılarıyla pek çok yazımda dile getirdim, şimdi direkt sonucu açık edecek birkaç saptamayı buraya yazarak konuya devam edeceğim.

Bütün bir yüzyıl boyunca, TV-sinema, dergi, kitap, müzik ve diğer araçlarla insanlara ve çocuklara tarihimizin Osmanlı, Selçuklu ve hatta Ural-Altay Türklerine kadar uzanan kesitlerini hep menfi ve sanattan, bilimden uzak bir kimlikte sundular. Kendi efsanevî veya gerçek kahramanlarımız yerine Batı’nın el yapımı suni kahramanlarını sevdirdiler. İnanan insanları, imamları, hocaları ve dindarları hemen hemen her filmde en kötü karakter olarak lanse edip bilinçaltına oynadılar. Çizgi filmlerde hiçbir dinî ve millî motif işlenmeksizin yine Batı’yı ve bâtılı yeni nesillerin kimliğine zerk ettiler.

Tüm bunlar olurken, iyi işler yapanlar, iyiyi ve doğruyu anlatmaya gayret edenler de vardı elbette ama dönemin siyâsî odakları da bu iş üzerine eğilmediklerinden çok fazla yayılımcı olamadılar.

2000’li yıllarda artan bilinç ve öze dönüşe verilen üstün emekler medyada da bazı şeyleri değiştirdi. Hâlâ tam anlamıyla yeterli olmasa da, araya yine çürük çarık, çarpık anlatılar karışsa da hem tarihî, dinî ve millî uyarıların daha fazla motif olarak tercih edildiği, hem de doğrunun ve iyinin altının çizildiği bir gerçek.

Asrî değişkenleri hesaba katmadan yeni nesilleri özünü bilen bireyler olarak yetiştirmek imkânsız. Çocukların kendi tarihini, inancını ve geleneğini bilmeden yaşayıp gitmesi, büyüdüklerinde sahte inanç ve ideolojilerin peşinden gitmeleri için son derece kaygan bir zemin oluşturuyor.

“Son yıllarda iyi işler yapılmaya gayret ediliyor” demişken, bunlardan biri de 9 Mayıs 2023’te yayına giren TRT DİYANET ÇOCUK kanalıdır. Uzunca bir dönemdir üzerinde hassasiyetle çalışılan bu kanalda çocukları eğlendirmek ve onları eğitmek gayesiyle bir dizi hassasiyet gözetilmekte. Hem işin psikolojik tarafı ele alınıyor, hem de yeni nesillerin özlerini unutarak uyutulması önünde ciddî bir öğreticilik hedefleniyor. Bu yapılırken, ifrat ve tefritten özenle kaçınılıyor.

Çocukların birincil görevi eğlenmek… Bu göz ardı edilerek hiçbir öğreti tam anlamıyla zihinlere işlenemiyor. Ama sadece eğlenmek de onların geleceğine bir katkı sağlamıyor. Öğretmek de gerekiyor. Ama neyi? Doğru bilgi kapsamında ne varsa her şeyi… Önce kendi özünü, tarihini, millî kimliğini ve inancını; sonra da dünyayı, milletleri, çağları ve çağın teknolojik gelişimlerini… Ancak böyle bir öğrenme ile sarsılmaz bir şuur oluşturmak mümkün olacak.

Benim de dostum Büşra Girgin Ateş’le birlikte senaryosunu yazdığımız bir çizgi filmin yayınlanacağı TRT DİYANET ÇOCUK kanalı ülkemize, nesillerimize hayırlı olsun. Emeği geçenlerden Allah razı olsun.

Özünü bilen nesiller için bu ve benzer işlerin çoğalması duasıyla…