MADEM zübde-i âlem benim, sorumlu benim. O bensem, kafamın içinde çârelere dönük ayçiçekleri açmalı. “Orta kuşak” dedikleri bir yaşın keyfini sürüyorum. Gücümün, kararlarımın, tecrübelerimin, ümidimin yoldaş olduğu, Peygamberimin Allah’ı anlattığı yaştayım. Bir neslin kaderi bir önceki neslin kaderine bağlı ve ben, taşları yerinden oynatacak bir yokuştayım.

Nüfus artıyor, ihtiyaçlar artıyor, ihtiraslar ve savaşlar artıyor… E bunca şeyden sonra, kaçınılmaz son yaklaşıyor! Hız kesmek ya da durdurmak mümkün mü? Zaman daralıyor, mekân daralıyor, sabır azalıyor, sevgi azalıyor, vefa azalıyor, güven azalıyor, ümit azalıyor…

“Dünya bizim olsun, onu biz yönetelim, kimseye yâr etmeyelim, fazla nüfusu azaltalım ki böylece her şey bize kalsın” diyenler var. Bulduğuna râzı olup ötesinde gözü olmayan, çalışıp didinip yarım ekmeğin keyfini sürenler de az değil. İşte ben de onlardan biriyim!

Küçük bir kız çocuğuyken babamın para ödeyerek aldığı tek şey, oyuncak bir bebekti. Sokakta gazoz kapağı, salça kutusu, düz taşlar, çiviler, tahtalar, araba lâstikleri ya da plâstik su boruları bizim oyuncaklarımızdı. Hayat bizim, keşif bizim, özgürlük bizimdi. En güzeli de katıksız bir mutluluk bizimdi. Acıkınca ekmeğin arasına domates peynir koyduğumuzda başka bir şey çağırmazdı midemiz.  Bakkaldan ayda yılda bir aldığımız pamuk şeker ve sakız yeter de artardı.

Biz teknolojinin en tatlı zamanlarını gördük, edepli siyah beyaz ekranları tanıdık. Hattâ radyoda “Arkası yarın”lar dinleyip hayâllere daldık. İnsanların küçülüp ahşap bir kutunun içinde, camın arkasında nasıl konuşup hareket ettiklerini anlamaya çalıştık.

Kendi çocukluğum binlerce yılın ardında kalmış gibi… Oğlumla kızımın elindeki telefon oyunları ve sepetler dolusu oyuncaklar, markette cips reyonunun önünde verdiğim mücadele… “Korkmuyorum” desem yalan olur. Onları anlıyorum, benim çağımı yaşamadılar. Pınar bile görmediler, dalından meyve yemediler, sokaklarda doyasıya koşmadılar. Onlar beni anlayamazlar. Bunu hep hatırlamalıyım ki gerçek dünyadan sanal dünyaya geçen köprü yıkıldı. İnternet geldi, küresel duygu ve kültür ortaklığı başladı. Ulus bilincini canlı tutmak ve dinî değerleri korumak için var gücümüzü ortaya koymak zorundayız.

Ne yaptık, ne yapmadık?

Yeni nesil hep yadırganıyor, suçlanıyor, şikâyet ediliyor. Ama kalp donanımlarını yapan biz yetişkinler, çoğu zaman tutarlı davranamayıp kendi yoksunluklarımızı onlarda gecikmeli olarak doyurmaya çalışıyoruz. “Benim oyuncağım olmadı, çocuğumun en pahalı oyuncakları olsun” demedik mi? Abur cuburla dolapları biz doldurmadık mı? Çocuğumuzun saygısızlığında anlayışlı olmak adına biz susmadık mı? Ev, araba, mobilya, kariyer peşinde önce biz koşmadık mı? Kurban kesmek yerine otelden biz yer ayırtmadık mı? Ana babamızı çemberin dışına biz çıkartmadık mı? Sosyal medya çılgını olmayı biz başlatmadık mı? Gelecek korkusuyla, rızık korkusuyla onları test kitaplarının önüne oturtup baskı yapmadık mı?

Peki, yavrumuz besmele ile mi emdi anne sütünü, anne kucağında mı büyüdü, yoksa bakıcıyla mı? İlk cümleleri arasında “Allah, Muhammed” var mıydı? İlk orucunu tutarken sabır diledik mi onlar için, ilk abdestini tarif ettik mi? Oğlumuzu dedesiyle Cuma’ya gönderdik mi? Bizi namaz için aşkla seccâde sererken kaç kere gördüler? Bizden hep telâş ve öfke gördükten sonra rehber öğretmen “Çocuğunuz geçimsiz” dedi diye küplere binen yine biz değil miyiz?

İğneyi kendime batırayım da, bakalım çuvaldız batırana kadar neler değişir… Çevrelerinde gülümseyen insanları gördükçe öfkeleri dinecek. Zaaflarını kontrol edebilen, dilini tutabilen büyüklerini gördükçe sabrı tanıyacaklar.

Ben de kızarım çocuklarımın hatâlarına ama biraz daha yakından bakınca anlarım ki, o hatânın gerçek sahibi benim. Sonra kendimden çıkarım yola, bakarım ki, doğal akışını bulmuş her şey. Onlar dinamik nesil, imkânların içinde, uçurumların kenarında ve dokunmatik ekranların önünde geldiler dünyaya. Bizim yakınmamız, çırpınmamız onlara anlamsız geliyordur, eminim.

Biz orta kuşak olarak, “gelecek” denince ne anlıyoruz acaba ki çocuğumuzun geleceği adına işini ve eşini belirlemeye yöneliyoruz? 

Öyleyse ana babamızın duâsıyla, eliyle evlâdımızın elini gönlünü bir araya getirecek çâreler bulmalıyız. Evimizde hep hazır olacak birkaç yorgan yastık ve çarşaf, masamızda üç beş tabak, kaşık, çatal ve dilimizden sevinçle, hürmetle dökülen davet cümleleri, çok şeyi hâlleder. Telefonumuzla geçirdiğimiz zamanı yuvamıza harcayıp, olmadık videolarla eğlenmek için çevirdiğimiz gözlerimizi çocuklarımızın gözbebeklerine çevirip bir bakalım orada neler olduğuna.

Üç kat üstümüzde oturan komşumuzla aynı kapıdan apartmana girerken selâmlaşıp bir gülümseme ile ayrılalım. Bunlar uzaya çıkaracak teknolojinin sırları değil ama dünyada güzel yaşamanın olmazsa olmazları…

Yaşı ve tecrübesi fazla olan bir büyüğün kas gücüne bakıp onu hiçe sayar gibi davranınca, çocuklarımızın gelecekte bize belirleyeceği tavrı öğretiyoruz. Hani gelin ve kayınvalide arasındaki dengeyi kurmak eş ve oğul olmayı başarmaya bağlıdır ya, yaşlılarla gençler arasındaki o sağlam köprüyü kurmak da bize düşüyor. Çünkü her iki kuşağa en yakın konumda biz olunca, köprü inşâsı da bize yakışıyor.

Gelecek kaygısı hangi kuşağa ait?

Gelecek kaygısı aşılarken en önemli noktayı görmezden geliyoruz. Biz orta kuşak olarak, “gelecek” denince ne anlıyoruz acaba ki çocuğumuzun geleceği adına işini ve eşini belirlemeye yöneliyoruz? Her iki seçimde de kriterlerimizde yerine oturmayan çok taş var. Bolca para, kariyer, az yorgunluk ve istekleri karşılayacak en üst derecede imkânları kazanmalarını istiyoruz. Maddî imkânlara erişince, mutlu evlilik ve yuva maalesef ardı sıra gelmiyor!

Biz evlâdımıza neyin hayâlini kurduruyoruz böyle? Gelecek var, ama asıl gelecek olan hesap günü ve ahiret yurdu değil mi? Kalbi donanmayan ve Mehmed Âkif’in “his yoksulu sırtlan kümesi” dediği toplumu kendi ellerimizle biz kuruyoruz. Uzakta düşman aramaya gerek yok bence. Bakın, herkes birbirini kazıklama peşinde. Peki, neden? Biz Çanakkale şehitlerinin torunlarıysak, bu şımarıklık ve sahtekârlık içimize nasıl siniyor? Önce iman ve edep elbette, ama kendi kalbimizin dizaynını yapmadan, çocuğumuza çorak bir kalpten orman sunamayız ki…

Hep dışarıda ve uzaklarda arıyoruz aradığımızı; mutluluk, huzur, hattâ sorun bile sanki hep başka yerlerde gibi algılıyoruz. Ama sorun da içimizde, çözüm de; eksiklik de içimizde, kemâle ulaşacak güç de...

İnsan iki kolunu sıvayıp bütün dünyayı temizlemek istiyor bazen ya da herkesi uyarıp yanlış giden şeylere “Dur!” demek. Ama bir heves ve iç çekişten ibaret kalıyor hep. Bir kere de sessizce kendi evimizi, bedenimizi, gönlümüzü, dilimizi, kapımızın önünü temizleyip, gülümseyip, bütün doğru bildiklerimizi kendimiz yaşasak? Bu muhteşem kelebek etkisi kısa zamanda birçok göz tarafından görülecektir.

Çocuklar bütün ruhlarıyla hayatı emerler ve genel alıcı gibi etrafı süzerler. Onlara, perme perişan bir şeyler öğretme çabasına düşmek, çok da akıllıca gelmiyor bana. Sapasağlam, dimdik bir duruş sergilememiz, dosdoğru çizgimizde yürümemiz onlara yeteri kadar ışık tutar zaten. Hem duru bir akla verebileceğimiz en güzel bilgiyi de böylece vermiş oluruz. Azla, özle yetinmeyi başaran yetişkinler, tüketim çılgını bir nesil yerine şükreden bir nesil yetiştirir. Önce biz kendimize “Dur” demeyi başarmalıyız.

“Hoşça bak zâtına ki zübde-i âlemsin sen” beytinin lutfettiği derinlikte çok hakikatler çarpıyor gözüme. Varlık âleminin çekirdeği ve özü mâkâmında olmak, bize insanlık kaftanı ve Süleyman tahtı bağışlıyor. Neden bu dünyadayız, neden bu hayatı yaşıyoruz, neden bunca çeşitlilik ve zıtlık var? Kimin tasarladığı ve seçtiği kaderi yaşıyoruz? Bizim güç ve yetki sınırımız, yükümlü olduğumuz şey nedir? Bu soruların cevabını verebilirsek, ona göre bir yaşam tarzımız olur ve bu tarz, bütün seçimlerimize yansır.

Bulanık suyu berraklaştırmak

Teknoloji insan aklını zorlarken, küresel düşünce ve ortak nabız kültürleri eritirken, inançları dev bir anaforun içine çekerken, bunları söylemek kolay, yaşamak zor. Ama ne olursa olsun, yerimizi ve kendimizi bilmeye hakkımız var. Her çağın kendince yüzleştiği sorunları oldu, bu da bizim çağımızın sorunu. Ve bununla baş edebilecek güce sahibiz.

Ümitsiz bakmak yerine, “Bir kişi bin kişidir” dedim, “Ben değişirsem dünya değişir” dedim, ne güzel! Karınca kararınca bir şeyler yaptım ben. Önceliklerimi belirledim, amacımı netleştirdim, dünyaya gereken anlamı yükledim, geleceği hayâl ettim, kıyameti hesaba kattım, bütün varlıklar içinde değerimi fark ettim. Bunlar az şey değil, birçok şey başardım aslında. Bulanık suları berraklaştırmak, imanın neşesini sunmak, huzur ve güven dolu bir zaman ve mekân için güç sarf etmek gerçekten az şey değil.

Meselâ benim kazanç olarak gördüğüm şeyleri sıralamak istiyorum: İki küsü barıştırdıysam, iki iyiyi tanıştırdıysam, birinin yüzünü güldürdüysem, dilime ve öfkeme sahip olabildiysem, bir vakit namazı huşû içinde kılabildiysem, bir akrabamın hâlini hatırını sorabildiysem, bir ekmek kırıntısını bile kurtarıp kuşların yiyebileceği bir yere koyabildiysem, “Şükür” diyebildiysem, bunlar benim kazancımdır, sevincimdir, geleceğim için yatırımdır.

Bütün varlıklar iyilik ve güzellik peşindedirler. Fıtrat olarak her şey iyiliğe doğru akar. Hayatın ritmi hep doğrudan yana atar. Ters giden bir şeyler varsa, orada kötülük ve fıtrata aykırılık vardır. Yaratan, yaşatan, plânlayan, takip eden, son belirleyen, amaç belirleyen ve nihâyet hesap soracak olan bir Allah’a imanımı ifade etmekten gurur duyarım.

İlk cümleleri arasında “Allah, Muhammed” var mıydı? İlk orucunu tutarken sabır diledik mi onlar için, ilk abdestini tarif ettik mi? Oğlumuzu dedesiyle Cuma’ya gönderdik mi? 

Ben orta yaşın bütün güzelliklerini taşırım. Yine ben, bir günümü beşe bölerim ve her bir vakit için kendimi borçlandırırım; çünkü şükran borcumu secdede öderim. Ben bir yılımı ikiye bölerim; on bir ay ve on bir ayın sultanı olarak şükran borcumu açlığımla, susuzluğumla öderim. Ben hayatımı Birine adarım, bu hayatın kaynağı olan “Dönüşünüz banadır” diyen Birine… Vicdanımın doğru bildiği ne varsa ancak onu söylerim.