ORMAN yangını haberlerini sâkince tâkip edebilmek çok zor. Diğer haberlerden bir
farkı yokmuş gibi davrananların, insanlığından şüphe etmek gerekir.
Güzelim ağaçlar cayır cayır yanarken,
ekipler havadan ve karadan söndürmek için çırpınırken, hayatı pahasına gece
gündüz mücadele ederken, ekran karşısında oturup seyretmek, herkesin yapacağı
bir şey değil.
Alevlerin görüntülerine bakmak, insanın
yüreğini yakıyor.
Canını dişine takmış ormancıların,
itfaiyecilerin mücadelesini görüp de o sırada çorbaya kaşık sallamak, eldeki
çatalı karpuza uzatmak, çekirdek çitlemek, bacak bacak üstüne atıp çay kahve
içmek, gülmek eğlenmek, bırakın insanı, hayvana bile yakışmaz.
Bir ağacın nasıl yetiştiğini, bir ormanın
nasıl oluştuğunu bilen, düşünen ya da en azından tahmin eden biri, o yangını
içinde hisseder.
Yalnızca ağaçlar yanmıyor.
Ormanlarda yüzlerce yıllık ağaçların
yanında, kurdu kuşu, börtü böceği de var.
Karıncasından kaplumbağasına kadar… Hepsi
zarar görüyor. Yuvaları, yavruları, kendileri...
Aynı anda birçok yerde başlayan
yangınların, kendiliğinden çıkmadığını tahmin ediyoruz.
Aklımıza başka ihtimal gelmiyor.
İhmalden çok kasıt.
Orman yangınları, dünyanın neresinde
olursa olsun, üstünde yaşayan herkesi etkiler.
Siyah takım elbiseli adamların çizdiği
sınır çizgilerinin hiçbir anlamı yoktur.
İster Avustralya’da, ister Amerika’da… Her
yangın bize de zarar verir. Bizdeki her yangın da oralarda yaşayanlara.
Herhangi bir ülkeye zarar vermek için başka diyarlardan gelip yangın çıkarmak, içinde bulunduğu geminin gövdesine delik açmaktan farksız.
Bir ağacın dalı etmeyecek adamlar bazen
suçüstü yakalanıyor.
Bildiğimiz terör örgütlerinin mensubu
çıkıyorlar çoğunlukla.
Bazıları da turist kılığında dolaşan sarı
kafalar.
Verilen cezaların en ağırı bile
hafif.
Yanan ağaç sayısınca idam verilse
yetmez.
Üstüne, zarar gören hayvancıkların
sayısınca idam eklense yine yetmez.
Orman yangınları hakkındaki düşüncemiz
budur.
Kısaca anlatmaya çalıştık.
Ağaçlar ve ormanlar bizim için son derece
değerli, güzel ve faydalı.
Ya insan?
Yeryüzündeki her şey insana hizmet
için.
“Her şey”in içine, akla gelen ne varsa
dâhil.
Gördüğümüz, bildiğimiz kadar, hiç
görmediğimiz ve bilmediğimiz şeyler de içinde yer alır.
Buradan trafik levhalarına geçelim.
Ağaçla ormanla trafik levhasının ne
alakası var demek geçse de aklınızdan, hemen karar vermeyin.
Yan yana oldukları zaman, son derece önem
arz ediyor.
Belediyelerin ve Karayolları’nın
çalışanlarına hürmet ve takdirlerimizi sunalım öncelikle.
Trafik levhalarının ne kadar faydalı
olduğunu uzunca anlatmak gereksiz.
İşaret ve uyarı levhaları, trafiği düzene
sokmak için bir mecburiyet.
Ve her birinin bir standardı var.
Ne kadar yüksekte bulunacağı, nerede
olacağı, hepsi belirlenmiş.
Bazı yerlerde levhalara yakın dikilmiş
olan fidanlar zaman içinde büyüyor ve dalları yaprakları levhayı kapattığı için
görülmesine mani oluyor.
Sapmanız gereken yeri tam geçerken
görüyorsunuz.
O vakitten sonra da dönmek mümkün
değil.
Git babam git… Bakalım nereden
toparlayacaksınız?
Hâlbuki o dalların kesilmesi
gerekiyor.
Orada önemli olan trafik levhası.
Bir iki dalını kesmekle ağaca zarar vermiş
olmazsınız.
Ya ihmalden, ya farkına varmamaktan ya da
çekinmekten o dallar gittikçe büyüyor.
Basit bir konu gibi görünse de üstünde
durulması gerekir.
Orada önemli olan bir ağacın dalı mı,
levhaların uyarısı mı?
Çekinmek dedik…
Abes gibi gelebilir.
Fakat ülkeyi sarsan Gezi kalkışmasının
birkaç ağaç yüzünden başladığını unutamayız.
Gerçi sonradan “Mesele ağaç değil, sen hâlâ anlamadın mı?” gibi veciz açıklamalar
gördük ama ne fayda?
Âşık Ömer’in “Şu karşıdan gelen dilber / Gelir amma neden sonra…” dediği gibi
bir durum söz konusu.
İsyan başlamış bir defa…
Tansiyon yükselmiş, çarşı pazar karışmış,
ölen yaralanan olmuş, memleketin altı üstüne gelmiş, arabalar yakılmış,
cankurtaran araçları devrilmiş, vitrinler yıkılmış, kaldırım taşları sökülmüş,
dükkânlar yağmalanmış, manifestolar okunmuş…
Empatiden bahsedilmiş.
Anlamak lâzım geldiği söylenmiş.
“Anlıyoruz” bile denmiş…
Ancak, fakat, amma, ne var ki…
Asıl meseleyi vaktinde görmek
gerekir.
Tabelayı da…
Sapılacak yere de vaktinde sapmak
şart.
O levhalar süs için mi konuluyor?
Bir iki ağaç dalının kapatması yüzünden,
yarım saat ileri gidip tekrar dönmek zorunda kalanların vakit kaybı, yakıt
masrafı hiç de küçümsenecek boyutta değildir.
Can sıkıntısı da cabası.
Trafik levhalarına boya ve/ya kurşun
sıkarak zarar vermekten farkı yok ağaç dallarıyla kapatmanın.
“Biz ne yapalım, o fidan zamanında küçücük bir fidandı, sonradan
kendiliğinden büyümüş” diye savunma anlayışı olmaz.
Büyüyüp engel olana müdahale edilmesi,
daha vaktiyle öngörülmesi gerekir.
Usulünce kesmek, ağaca zarar değildir
merak buyurmayın, aksine faydalıdır. Budamak, ağacı daha da güçlendirir.
Bir araştırılsa, net şekilde ortaya
çıkacaktır; o yüzden şimdilik tahmin yürütebiliriz.
Bendeniz şöyle düşünüyorum:
Özellikle koca şehirlerde trafikte dolaşan
araçların en az onda biri, yanlış yönde ilerlemekte ve dönüş için fırsat kollamaktadır…
Direksiyon başında bulunanlar, doğru yolu bulmak adına ter dökmektedir.
