OKUMANIN faydaları çoktur ve saymakla bitmez. İnsan yeter ki okusun! Okuyan, kendini geliştirmekle kalmaz, toplum içinde sevilen biri hâline gelir. Okuyan sevilir. Yeter ki edindiği bilgi parıltılarını çevresine inci gibi dizmeyi bilsin!

Okumak güven verir, umut, heyecan ve canlılığı arttırır. Bilgi artar, olayları inceleme yeteneği verir. Bakış açılarını değiştirir; doğru ve yanlışları gösterir. Başarılar gelir. Okuyan insan toplumda fark edilir ve daha çok ilgi görür. Okuyan her şeyi daha açık görür. Okumak, her açıdan okuyanın gelişmesine katkılar sağlar. Kişinin saygınlığı artar, ruhu yücelir. Düşünce kapasitesini ve kültür düzeyini arttırır. Toplum içinde etkin olur, sosyal karakter kazandırır. Kişi böylece çağa ayak uydurur. Birilerinin bize sunduğu imkânları en iyi değerlendirmemizi sağlar.

Okunulan kitaplar sizin kişiliğinize girmelidir. Sizin parçanız olmalıdır. Düşünmeye sevk etmelidir. Düşündürmeyen kitaplar fayda vermez. Okumalar verimli olmalıdır.

İyi okumak için okuyucu hazır olmalıdır. İyi okunduğunda doğruya, iyiye, güzele, gerçeğe ulaştırır. Olgunluğa kapılar aralar. İtibarlı, erdemli yapar. Mutluluklar verir. Hayatı sevdirir. Vatana, millete faydalı fertler olmamızı ve ülkemizin kalkınmasında bir nefer gibi hizmet etmenin şuurunu verir.

Okumakla hayatın her alanına uygun güzel sözlere sahip olursunuz. Metinlerin, sözlerin gerçek sahibini öğrenir, hakikatleri görürsünüz. Farklı kültürleri öğrenir, başka insanlar, hayatlar hakkında bakış açıları kazanırsınız. Böylece daha açık fikirli biri olabilirsiniz.

Okumak beyni aktif eder, muhakeme gücü verir. İyilik yolunu gösterir, cahillikler son bulur. Kötü, bedbin düşüncelerden kurtulabilirsiniz. Yalnızlığı düşüncenin aydınlattığı bir atmosfere kavuştuğunuz için okumayı sevecek ve kitaplarla yalnız olmadığınızı hissedeceksiniz.

Okudukça daha etraflı ve teferruatlı düşünüp üretkenliğiniz artacak, hayattan ne isteyip ne istemediğinizi daha iyi bileceksiniz. Lüzumlu şeylerle ilgilenip hayatınızı güzelleştirmiş olacaksınız.

Okumak okuyucuyu rahatlatır. Huzuru temin eder. Sıkıntıları giderir. Okumakla birlikte sadece zihin geliştirmekle kalmaz, bilinmeyen, keşfedilmeyi bekleyen, âdeta füsunlu, heyecanlı bir yolculuğa çıkarsınız. Durağınız, mekânınız belli olmaz. Kendinizi bir hülyada sanırsınız. Okumanın ediplere, mütefekkirlere neler kattığı, söylenen lâtif kelâm-i kibar sözlerden bellidir. William Shakespeare, “Fırtına” isimli hikâyesinin bir yerinde diyor ki, “Dünyevî işleri bir kenara bırakıp kitaplarıma gömülmüş, bütün zamanımı zihnimi geliştirmeye adamıştım”. İşte yerinde, düzenli okumalar, zihinsel açıdan insanı uyanık ve canlı tutar.

Okuma alışkanlığı kazanmak için

Kitap okumamaktan sürekli şikâyet eder olduk. Ancak şikâyet edenler de her ne hâl ise okumuyorlar. Zamanla “Kitap okuma alışkanlığını nasıl kazandırabiliriz?” kabilinden sorularla karşılaşılıyor. Kitap okumak ve okuma alışkanlığı kazanmak için neler yapılabilir? Neler yapılmalıdır? İşte sizlere kitap okuma alışkanlığı kazanmanın ipuçları:

Kitaplarda güzel ve farklı bilgiler olduğunu biliriz ama okumayız. Kitabın önemini idrak etmeli, önem ve değer verilmelidir. Kitaba karşı bir tutum belirlemeliyiz.

Eğitim başarısı, yazar veya bilgi sahibi olunmak isteniyorsa sistemli kitap okumak şarttır.

Öğrenmenin yollarından biri de kitap okumaktır. Okumalarda ideal olmalı, zamanı iyi kullanmalı, okumaya motive olunmalıdır. Dikkat dağıtacak nesnelerden uzak durulmalıdır. Kütüphane salonlarında olduğu gibi okuma alanında sessizlik hâkim olmalıdır.

Evde kitap okuyan varsa, öğrenciler için kitap okuma olumlu bir örnektir. Çocuklar evde kitap okuyanı görmeliler. Kitap okuyan bazı kimselerin, evlerinde kitaplık bulunduğundan ve babalarının kitap, dergi, gazete okumaları nedeniyle kitap okumaya başladıkları bilinmelidir.

Çocuklar ne kadar erken yaşta kitaplarla olmaya başlarlarsa, kitaplara aşina olur, kitap sevgisi ve alışkanlığı o kadar kolay ve doğal bir şekilde gelişir.

Okumanın en önemli kıstaslarından biri istikrardır. Okumalar periyodik olmalı, her okuyucu okumayı kendine bir tutum olarak görmelidir. Okuma ciddiye alınmalıdır. İyi okuma disiplin gerektirir.

Kalıcı, nitelikli, yararlı, öğretici kitaplar okunmalıdır.

Kitap okumak için kafanızdaki “Kitap okumaya zamanım yok”, “Kitap okusam da ne olacak?”, “Kitap okumak zaman kaybı” gibi düşünceleri kafanızdan silip atmalısınız. Kitap okumaya başlayınca neler olacağını ve kendinizdeki, toplum içindeki değişimi görmeye başlayacaksınız.

Kitap okumak için, kitaplarla çok iyi vakit geçireceğinizi ve bilgi sahibi olacağınızı düşünün.

Kitap okuma alışkanlığı genelde okullarda başlar, ancak yaşı ilerlemiş kişilerde zor olsa da kitap okuma merakı başlayabilir. Bu kişiler de kendi yaşlarına göre değil, duruma göre kitaplar tercih etmeliler. Bir yerde okudum, bu konuda bir şahıs, “Ağır kitaplar yerine Cin Ali serisi ile başlanmalıdır” demiş. Yaşınıza, seviyenize ve ilgi alanınıza göre sizi sıkmayacak, dili sade, size hap gibi gelecek, rahat okunan, dili ve üslûbu gayet güzel ve iyi, sürükleyici kitapları tercih edin. Örneğin kısa hikâyeler, gezi, anı veya masal türünden kitaplar tercih edilebilir. Kalın ve konusu ağır kitapları seçmeyin. Okuma alışkanlığı kazandığınızda seviyeniz ve kitaplarla ilgili ilgi alanınız da artacak, daha farklı kitaplar okumaya başlayacak ve okuduklarınızdan zevk alacaksınız.

Sevmediğiniz bir kitap için kendinizi zorlamayın, başka bir kitap alın. Bir gün bile rutin okumalardan vazgeçmeyin. Kitabı yanınızdan eksik etmeyin Her alanda kitap okuyabilirsiniz. Kitap okumaya ara vermeyin. Kitaplardan soğumayın.

Kitap okumak için televizyon, internet ve cep telefonu kullanımını azaltın. Kitap okumaya odaklanın, kendinizi kitaba bağımlı hissedin.

Kitap okuma saatleri belirleyin. Günde 15-20 sayfa okuyun, yarım saatinizi kitap okumaya ayırın. Anlayarak okuyun. Belirlediğiniz kısa kitap okuma zamanını birden arttırmaya kalkmayın. “Artık kitapsız duramam” diyorsanız, kitap okumaya daha fazla vakit ayırabilirsiniz.

Kitap okumaya karar verdiğinizde bir kitap listesi oluşturun. Listenize ilginizi çekecek türden kitapları ekleyin. Kitap alımı için kitapevleri ve ikinci el kitap satan mekânları, sahafları gezin.

Kitap okumak istediğinizde en çok neyi anlamaya ihtiyacınız olduğunu düşünün ve o alanda en iyi kitabı bulmaya bakın.

Kitap okuma alışkanlığı olanlarla konuşabilir, kitaplarla ilgili bilgileri öğrenebilirsiniz. Kitap okuma ve kitap tercihleri konusunda yardım alabilirsiniz.

Kitap okuma alışkanlığı kazandırılmasına yönelik öğrenciler okul kütüphanelerine götürülebilir, aralıklarla da halk kütüphaneleri ziyaret edilebilir. Bu sayede öğrencilerin kitapla iç içe olmaları sağlanabilir.

Okullarda kariyer günleri düzenlenmektedir. Kariyer günlerinde kitap ve okuma üzerine deneyim ve fikirlerini anlatmak üzere yazarlar getirilebilir. Çevrede “kitap kurdu” olarak tanınan birileri varsa onların kitaba bakışları ve kitaplardan edindiği kültürel birikim paylaşılabilir.

Kitap okumaya teşvik için kitap okumaları, kitapla ilgili düşüncelerin yazılması istenebilir, kitaplarla ilgili sınavlar ve akabinde ödüllü yarışmalar düzenlenebilir. Tanıdığım bir öğretmen, kitaplarımı öğrencilerine okutuyordu, bir gün farklı bir şey yaptı. Kitabımı bu kez öğrenci velilerine verdi ve kitaptan velileri sınava tâbi tutacağını söyledi. Veliler kitabı okumuşlar. Sınav sorularına da doğru ve birbirlerine yaklaşık cevaplar vermişler. Cevapları okuduğumda velilerin de kitaba ilgi gösterdiklerini ve kitabı anlayarak okuduklarını görmek, sınıf öğretmenini ve beni mutlu etti. Buna benzer farklı aktiviteler düşünülüp düzenlenebilir.

Ebeveynler çocuklarına okudukları kitapları veya kitaplardan anladıklarını anlatabilirler. Çocuklara harçlıkların bir kısmını da kitap almaları için verebilirler.

Kitap kulüplerine katılın. Birlikte etkinler düzenleyin. Okulda öğrencilerin çıkardığı duvar kitabı/gazetesi hazırlanabilir. Okul idaresi de okul adına çıkardıkları dergilerde öğrencilere ağırlık verebilir. Bu alanda öğrencelerin şiir ve hikâyelerini bir araya getirip kitap çıkarılabilir. Öğrenciler kitap okumaya teşvik edilmiş olur.

Öğrenci velileriyle görüşülerek öğrencilerin kitap okumaları ile ilgili koordinasyon kurulabilir, bilgilendirilebilir.

Evde ve okulda, masa üzerinde her daim kitap bulundurun. Teneffüslerde elinize alıp birkaç sayfa karıştırın. Kitapta geçen güzel bir bölümü anlatın. Merak ettiğiniz bölümleri paylaşın, heyecanlı görünün, kitabı övün, yazarından bahsedin.

Öğrencilerin kitapla bağ kurmalarını sağlayın. Öğrencilerin kitaplara ilgi duymasında kitap fuarları ve yazarların söyleşi ve imza günlerinin katkıları olacaktır. Yazarı merak etmeleri ve söyleşide bulunmaları da kitap ve okuma adına yararlı olacaktır.