Kullanıcı edilgenliği kullanım nedenleri ve sosyal medya

Listenin ilk 10’unda yer alan nedenlere baktığımızda, kullanıcıların etkin değil de edilgen olduğuna işaret eden boş zaman doldurma, haber okuma, içerik bulma, canlı yayınları izleme, satın alınacak ürünleri bulma ve neler konuşulduğunu görme gibi başlık sayısının daha fazla olduğunu görüyoruz. Bu da sosyal medyanın giderek profesyoneller tarafından şekillendirildiğini gösteriyor.

DATAREPORTAL’ın dünyadaki dijital istatistikler üzerine hazırladığı en kapsamlı rapor olan “Digital 2024” raporuna ilişkin yazdığım son yazıda, sosyal medya kullanım istatistiklerine değinmiştim. Bu yazıda ise sosyal medya kullanım nedenlerine ilişkin verileri ele alacağım.

İletişim kurmak, haber almak ve boş zaman doldurmak, listenin zirvesinde yer alıyor

Raporda yüzde 49,5 ile aile ve arkadaşlarla iletişimde kalmak, sosyal medya kullanım nedenleri arasında açık ara ilk sırada yer alıyor. Bu oran geçen yılın aynı döneminde yüzde 47,3 idi.

Sosyal medya kullanım nedenlerinden “Boş zaman doldurma” yüzde 38,5 ile ikinci sırada yer alırken, yüzde 34,2 ile “Haber okumak” üçüncü sırada bulunuyor.

Geçen yılki raporda “Boş zaman doldurma” yüzde 36,2 oranında idi. Öyle görülüyor ki insanlar, boş zamanlarında sosyal medyada daha fazla zaman geçiriyorlar. Haber okumak seçeneği ise geçen yıl yüzde 34,25 oranına sahipti. Bu da insanların geçen yıla göre haberleri sosyal medya üzerinden daha fazla takip ettikleri anlamına geliyor. Bunları sırasıyla yüzde 30,2 (30,3) ile içerik bulma (video, makale ve benzeri), yüzde 28,7 (28,8) ile olaylar, olgular ve fikirler hakkında neler konuşulduğunu görmek, yüzde 26,7 (27,3) ile yapılacak ve satın alınacak şeyler hakkında fikir edinmek, yüzde 26,1 (25,9) ile satın alınacak ürünleri bulmak, yüzde 22,7 ile canlı yayınları izlemek, yüzde 22,7 (23,4) ile görüş ve fikir paylaşmak ve yüzde 22,5 (23) ile yeni bağlantılar kurmak takip ediyor.

Parantez içerisinde verdiğim oranlar geçen yılın oranlarını gösteriyor. Karşılaştırma yaptığımızda bu seçenekler arasında çok büyük değişikliklerin olmadığını görüyoruz.

Sosyal medyaya profesyoneller mi yön veriyor?

Klasik medyada içeriği üretenlere, daha doğrusu içeriğin oluşmasına yön verenlere “gatekeeper” yani “eşik bekçisi” denir. Klasik medyada medya içeriğini eşik bekçileri şekillendirdiğinden, eşik bekçileri etkin, içeriğe maruz kalanlar ise genellikle edilgen bir konumdadırlar. Yani klasik medyada içerik medya profesyonellerince belirlenir. Fakat sosyal medyada durum farklıdır. Çünkü sosyal medyada kullanıcılar içerik üretiminde etkin bir rol oynarlar. Yani sosyal medyada kullanıcılar da eşik bekçiliği rolünü üstlenirler. Bu da onları etkin bir konuma yerleştirir.

Listenin ilk 10’unda yer alan nedenlere baktığımızda, kullanıcıların etkin değil de edilgen olduğuna işaret eden boş zaman doldurma, haber okuma, içerik bulma, canlı yayınları izleme, satın alınacak ürünleri bulma ve neler konuşulduğunu görme gibi başlık sayısının daha fazla olduğunu görüyoruz. Bu da sosyal medyanın giderek profesyoneller tarafından şekillendirildiğini gösteriyor.