CUMHURİYET Savcılığından Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdür Yardımcılığı görevine kadar çok sayıda görevde bulunan ve kamu hizmetinde bulunduğu her dönemde yüreğindeki memleket sevdasıyla Narman’a katkı sunan Burhanettin Eser, doğup büyüdüğü topraklara daha fazla hizmet etmek için genç yaşta emekli olarak Erzurum’un Narman ilçesine Belediye Başkanı oldu.

Son görevi olarak Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdür Yardımcısı iken Narman’daki hayvancılığın gelişmesi için açık cezaevine Narman Açık Cezaevi Süt ve Süt Ürünleri İşletme Tesisi’ni kazandırarak bölgenin kalkınmasına büyük katkı sunan Burhanettin Eser, Belediye Başkanı seçildikten sonra ülkemizin en önemli doğa harikalarından biri olan Narman Peribacalarının turizme kazandırılması için kolları sıvadı.

Erzurum Valiliği ve Erzurum Büyükşehir Belediyesi’nin desteğiyle ilk etapta peribacaları için 5 milyon lira değerinde bir tesis kazandıran Burhanettin Eser ile Narman peribacalarını konuştuk…

***

Narman Belediye Başkanı Burhanettin Eser

3 milyon yıllık açık hava müzesi

·       Peribacalarının özelliklerini anlatır mısınız?

Erzurum’un en büyük turizm merkezlerinden biri olmaya aday olan Narman Peribacaları, vadi yamaçlarından inen suların ve rüzgârın toprağı aşındırması sonucu oluşmuştur.

Kırmızı rengi ve şekli nedeniyle Amerika’daki Colorado kanyonundaki oluşumlara benzeyen Narman Peribacaları, dik yamaçların olduğu bir bölgede bulunuyor. Bu dik yamaçlardan zaman içerisinde oluşan küçük suyolları sert kayaların çatlaması ve aşınmasına neden olmuş ve zaman içerisinde çeşitli şekiller alarak günümüzdeki görünümüne kavuşmuştur.

·       Burayı benzerlerinden ayıran özellikler neler?

Narman Peribacaları, 3 milyon yıllık bir dönemde oluşması nedeniyle ülkemizin en büyük doğa harikalarından biridir. Peribacalarımızı diğer örneklerinden ayıran en önemli özelliklerden biri, hiç insan eli değmeden, tamamen doğal oluşumla meydana gelmesidir. Ayrıca, kanyondaki peribacaları, kumtaşı, çakıl taşı ve mil taşı tabakalarındaki tortulların oksitlenmesi sonucu kırmızı renktedir. Kırmızı rengiyle günün hemen her saatinde ziyaretçilere muhteşem bir görsel şölen sunan peribacaları, doğal oluşumu, sunduğu görsel şölen ve ilginç şekilleriyle ülkemizin en önemli doğa harikalarından biridir. Bölge tüm özellikleriyle bir açık hava müzesidir.

“Belediye olarak yapılan ilk çalışma, bu alanı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Nitelikli Doğal Koruma Alanı ilân ettirmek oldu. Bu sayede bilinçsiz bir şekilde bölgede yapılacak olan müdahalelerin önüne geçilmesi hedeflendi.”

·       Peribacalarının keşfedilme hikâyesini anlatır mısınız?

Narman Peribacalarını yöre halkımız biliyordu. Ama peribacalarının turizm değeri hususunda yöremizde tam anlamıyla bir bilinç olgunlaşmamıştı. İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerinden değerli hocamız Yıldırım Güngör, peribacalarıyla ilgili birtakım çalışmalar gerçekleştirdi. Bu çalışmalar sonucunda Narman kanyonu bilinir hâle geldi.

Hocamız tarafından yapılan çalışmalar sonucunda, 2002 yılında Atlas Dergisi’nde Narman Peribacalarının tanıtımı yapıldı. Daha sonra Narman’ımızın medâr-ı iftiharı, merhum sanatçımız İbrahim Erkal, peribacalarında bir klip çekti. Sonrasında Atatürk Üniversitesi Fotoğrafçılık Kulübü, Erzurum ve Denizli’de peribacalarının tanıtımı için sergi açtı. TRT ve özel televizyon kanalları, zaman zaman haber ve yayınlarla peribacalarının tanıtımına katkı sundular.

Hedef, UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girmek!

·       Turizmin geliştirilmesi için ne gibi çalışmalar yapılıyor?

Narman Peribacalarının bulunduğu kanyonda turistlerin dinlenebilecekleri, ihtiyaçlarını giderebilecekleri bir tesis bulunmuyordu. Bu bağlamda ilçemiz de ihtiyaca tam anlamıyla cevap veremiyordu. Bu eksikliği giderecek bir tesis kurmak için kolları sıvadık.

Erzurum Valimiz Sayın Okay Memiş ile Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Mehmet Sekmen’in büyük desteğiyle, ziyaretçilerin her türlü ihtiyacını karşılayabileceği bir tesis inşâ ettik. Bu tesis sayesinde gelen turistler konaklamadan dinlenmeye kadar her türlü ihtiyaçlarını giderebiliyorlar.

Sosyal tesisimiz, ziyaretçi sayısını beklenenin çok üzerinde arttırdı. Ama biz peribacalarının uluslararası düzeyde de tanınırlığını arttırmak için alanı UNESCO Dünya Miras Listesi ile Jeopark aday listesine eklenmeyi hedefliyoruz.

·       Belediye olarak peribacalarının tanıtımı için neler yaptınız?

Belediye olarak yapılan ilk çalışma, bu alanı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Nitelikli Doğal Koruma Alanı ilân ettirmek oldu. Bu sayede bilinçsiz bir şekilde bölgede yapılacak olan müdahalelerin önüne geçilmesi hedeflendi.

Atıl bir hâlde bulunan Narman Peribacalarının güvenliğini ve temizliği sağlamak, gelen turistlerin ihtiyaçlarına cevap vermek için sosyal tesisi inşâ edip hizmete açtık. Çeşitli acenteler ile anlaşmalar yaparak, ülkemizin en önemli doğa turizmi destinasyonlarından biri olan Narman kanyonunu turizm rotalarına dâhil ettik. Uluslararası düzeyde de tanıtım çalışmalarımız önümüzdeki dönemde hız kazanacak.

“Öncelikle turistleri karşılama, alanı gezdirme ve bölgenin tanıtımı hususunda aktif bir rol alıyoruz. Bunun yanı sıra, önümüzdeki dönemde yeni tesisimize ATV araçları ve atlar getirerek ziyaretçilerimizin çok geniş bir alana yayılan peribacalarını daha rahat gezebilmelerini sağlamayı hedefliyoruz.”

·       Peribacalarının tanıtımı için hayata geçirmeyi düşündüğünüz projeler neler?

Peribacalarına gelen yerli ve yabancı turistlerin ihtiyaçlarını karşılayabilecek sosyal bir tesis inşâ ettik. Yapılan sosyal tesis aynı zamanda turist karşılama ve danışma merkezi olarak da hizmet veriyor. Ayrıca peribacalarının bakı noktasına, nitelikli doğal sit alanına uygun olarak seyir terası inşâ ederek ziyaretçilerin peribacalarının muhteşem görsel ziyafetini daha derinden yaşamalarını sağlamayı amaçlıyoruz.

Aynı zamanda peribacalarının bulunduğu kanyonun içerisinde kalan Yoldere Mahallemiz ile alâkalı projeler geliştirmeyi plânlıyoruz. Kentleşmenin artması ile insanlar kırsal yaşamda vakit geçirmek istiyorlar; bunun için bu mahallemizde yaşayan köy konseptiyle turistleri karşılamayı düşünüyoruz. Bu sayede yerel ekonominin gelişmesine katkı sağlamayı hedefliyoruz.

Dört bir yan perilerle çevrili

·       Yeni açılan sosyal tesis, ziyaretçilere ne gibi imkânlar sunuyor?

Narman Peribacaları Sosyal Tesisi, alanı ziyaret eden turistlerin konaklama, yeme içme ve dinlenme gibi ihtiyaçlarına fazlasıyla cevap veriyor. Ayrıca tesisin peribacalarına hâkim bir noktada yer alması, turistlerin konaklama süresi içerisinde peribacalarını gezme ve alanda daha çok vakit geçirme imkânını sunuyor. Bununla birlikte, tesiste yöresel ürünlerin satıldığı butik dükkânlar yer alıyor. Bu sayede gelen turistler yöresel ürünleri alma imkânına sahipler.

Tesisin bütün cepheleri peribacalarını görüyor. Dolayısıyla gelen turistler, tesis içerisinde vakit geçirirken bile peribacalarının muhteşem manzarasıyla iç içe olma imkânına sahipler.

Narman Peribacaları, yaklaşık 62 kilometre uzunluğunda 3 vadiden oluşuyor. Şu aşamada ziyaretçilerimiz alanı yaya hâlde gezebiliyorlar. Ama biz ziyaretçilerimizin derinliklere de ulaşmalarını sağlamak için önümüzdeki dönemde, doğal dokuya zarar vermeden, mevzuata uygun olarak yürüyüş ve bisiklet rotaları ile kamp alanları hazırlayacağız. Böylece turistlerin kanyonun derinliklerine inmelerini sağlayacağız.

·       Yeni kurulan tesisin fuar veya kongre turizmi bağlamında hizmet sunması için ileriye yönelik çalışmalar var mı?

Bölgemizin erişilebilirliği ve ulaşılabilirliği açısından turist profilimiz, eko-turizm ile sürdürülebilir turizme yöneliktir. Şu aşamada hayata geçirmeyi düşündüğümüz projeler arasında kongre ve fuar turizmi ile alâkalı projeler, önceliklerimiz arasında yer almıyor. Ama orta ve uzun vadede Atatürk ve Erzurum Teknik Üniversitelerimiz ile iş birliği yaparak, özellikle bilimsel kongrelere ev sahipliği yapabilir ve gelen katılımcılara peribacalarını ziyaret etme olanağı sağlayabiliriz.

·       Peribacalarına gelen turistlere belediye ne gibi hizmetler sunuyor?

Öncelikle turistleri karşılama, alanı gezdirme ve bölgenin tanıtımı hususunda aktif bir rol alıyoruz. Bunun yanı sıra, önümüzdeki dönemde yeni tesisimize ATV araçları ve atlar getirerek ziyaretçilerimizin çok geniş bir alana yayılan peribacalarını daha rahat gezebilmelerini sağlamayı hedefliyoruz.

·       Bölgede turizmin canlandırılması amacıyla turlar düzenleme fikriniz var mı? Bu bağlamdaki çalışmalardan bahseder misiniz?

Hem yerli, hem de yabancı turistler için büyük bir turizm destinasyonuna sahip olan Narman kanyonu, yerli ve yabancı turistlerin turizm rotalarına eklemek için Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği’ni (TÜRSAB) ilçemizde ağırlayarak yetkililerle birtakım görüşmeler gerçekleştirdik. Bu görüşmeler sonucunda Narman kanyonunu TÜRSAB’ın turizm destinasyonları arasına kazandırdık.

Ayrıca, ihtiyaç hâlinde kalabalık kafilelerle ziyarete gelen yerli ve yabancı turistlerin alana ulaşması için Belediyemiz ulaşım hizmeti veriyor.

Edebiyat, tarih ve doğa iç içe

·       Gelen turistler, peribacalarını gezmek dışında bölgede neler yapabilirler?

İlçemizde inanç turizmi açısından ziyaret edilebilecek yerler mevcuttur. Yöremizin tanınan mutasavvıflarından Ethem Baba’nın türbesi Camiikebir Mahallemizde bulunuyor. Ayrıca Seyit Ali Baba Mahallemizde, yine töremizin tanınan mutasavvıflarından Seyit Ali Baba’nın türbesi ziyaret edilebilir.

Bunun yanı sıra Narman’daki bazı mahallelerimizde son derece güzel doğal turizm alanları ile tarihî alanlar bulunuyor. Örneğin Karadağ Mahallesi’nde bulunan Akkoyunlular Mezarlığı, Otlutepe ve Başkale Mahallelerimizde bulunan göller, Beyler Mahallemizde bulunan ve Birinci Dünya Savaşı ile sonrasında ordumuzun karargâh olarak kullandığı Top Yolları ve At Yolları alanları gezilebilir.

Beyler Mahallemizdeki bu alanlarda savaş döneminden kalan mermi ve çeşitli savaş araç-gereçlerine ait parçalar zaman zaman halkımız tarafından bulunabiliyor. Bu alanlarda mevziler aşınmış olsa da hâlen mevzi alanları varlığını koruyor.

Ayrıca halk edebiyatımızın büyük üstadı Aşık Sümmani’nin mezarı da Samikale Mahallemizde bulunuyor. Gelen turistler bu alanları da gezebilirler.

Binbir çeşit şekil ziyaretçileri selâmlıyor

·       Peribacalarında, Kremlin Sarayı’ndan Halikarnas Balıkçısı’nın siluetine kadar çok sayıda şekil var. Bunlardan ve keşfedilme hikâyelerinden bahseder misiniz?

Narman Peribacalarının turizme kazandırılması için İstanbul Üniversitesi ile yapılan çalışmalar sonucunda bölgedeki turizmin gelişmesi için birçok oluşumu anımsatan peribacalarına, şeklin özelliğine göre bazı isimler verildi. Aslan Kafası, Osmanlı Kavuğu, Nefertiti ve bahsini ettiğiniz oluşumlar bunlar arasındadır. Ayrıca halk arasında bazı oluşumlara “Muhtar”, “Murat 124” gibi isimler de verildi.

·       Peribacaları çok geniş bir alana yayılmış durumda, bu kadar geniş bir alanı gezmek için turistlere ne gibi imkânlar sunuluyor?

Narman Peribacaları, yaklaşık 62 kilometre uzunluğunda 3 vadiden oluşuyor. Şu aşamada ziyaretçilerimiz alanı yaya hâlde gezebiliyorlar. Ama biz ziyaretçilerimizin derinliklere de ulaşmalarını sağlamak için önümüzdeki dönemde, doğal dokuya zarar vermeden, mevzuata uygun olarak yürüyüş ve bisiklet rotaları ile kamp alanları hazırlayacağız. Böylece turistlerin kanyonun derinliklerine inmelerini sağlayacağız.

·       Peribacaları turizminin gelişmesinin önündeki engeller neler?

Bölgenin iklim özelliklerinden dolayı havanın soğuk olması, gelen turisti olumsuz yönde etkileyebilir. Ülkemizde genel olarak turizm potansiyeli teşkil eden alanlara yeterince özen gösterilmemesi, bölgedeki turizmin gelişmesinde engel teşkil ediyor.

·       Turizmin canlandırılması için iş birliği yaptığınız kurum ve kuruluşlar var mı? Varsa ne gibi ortak çalışmalar yapılıyor?

Turizmin gelişmesi için öncelikle yöre halkımızın turizm bilincinin olgunlaşması için eğitime öncelik veriyoruz. Atatürk Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesinin yaptığı çalışmalarla alanda ilerlemeyi hedefliyoruz. İstanbul Üniversitesi ile peribacalarını UNESCO Dünya Miras Listesi’ne sokmak için çalışmalara başladık. Önümüzdeki Kasım ayı içerisinde Ulusal Çalıştay yapmayı plânlıyoruz. Bunun için çalışmalar başladı. Bu çalışmalara maddî destek olarak Kuzey Doğu Kalkınma Ajansı (KUDAKA) ile görüşmeler yapıldı. Bunun yanı sıra Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) yetkililerini ilçemizde ağırlayarak Narman Peribacalarının destinasyon alanları içerisine alınması için görüşmeler gerçekleştirdik. Yapılan görüşmeler sonunda Narman Peribacalarının turizm rotaları arasına eklenmesini sağladık.

·       Bölgede turizmin geliştirilmesi için özel sektörün yapacağı yatırımlar için ne gibi teşvikler var?

İlçemiz bölgedeki diğer ilçelere nazaran bulunduğu coğrafî konum gereği sahip olduğu iklim şartları ile turizmin gelişmesine olanak sunuyor. Bu sebeple bölgedeki doğal güzelliklerin korunması adına kitle turizminden ziyade alternatif ve sürdürülebilir turizm alanlarına öncelik tanıyoruz. Bunun için Belediye olarak, bölgenin tanıtımı yaparak yatırımcının bu alanda yer seçmeleri için yardımcı oluyoruz.

Özellikle bölgede bulunan sulu tarım arazilerini koruyarak, ilçemizin gelişim yönüne göre bazı alanları imar plânında turizm tesis alanı olarak öneriyoruz. Bu sayede hem yatırımcı, hem de göç eden vatandaşlarımız için ilçemizin potansiyelini değerlendirerek imkân sunuyoruz.

·       Bölgede henüz keşfedilmemiş yerler var mı?

Otlutepe ile Koyunören Mahallemizin ortasında yer alan Adalı göl bulunuyor. Aynı şekilde Başkale Mahallemizde de Zümrüt göl yer alıyor. Bu göller, ilçemizde doğal güzellikler açısından ön plâna çıkan yerler.

Bölgenin kültürel değerleri arasında olan Aşık Sümmani’nin köyü olan Samikale köyünde de birçok keşfedilmemiş yerimiz bulunuyor. Ablak Taşı da bunlardan biri…