FOTOĞRAFÇILIKTA ışık, fotoğrafın hemen hemen her şeyidir. Daha doğru bir ifadeyle, ışık olmadan fotoğraf olmaz.

Bazen fotoğraf çekerken kadrajın belli noktalarında ışık yoğunlaşabilir. Böyle durumlarda filtreler kullanılır. Bu filtrelerden biri de “nötr yoğunluk filtresidir”. Çoğunlukla manzara fotoğraflarında kullanılan bu filtreler, ışığın dengeli bir şekilde fotoğrafa yansımasını sağlar. Böylece diyafram ve enstantane seçimlerinde fotoğrafçıya daha fazla alternatif sunar.

Nötr yoğunluk filtreleri daha çok şelâle ve nehir manzaraları ile güneş ışığının yoğunluk kazandığı doğa manzaralarının çekimlerinde kullanılır.

Örneğin açık havada bir nehir ya da şelâle fotoğrafı çekiyorsanız, suyun hareket etkisini tam olarak fotoğrafa yansıtmak için yüksek pozlamala yapmak gerekir. Ama açık havada ve ışığın yoğun olduğu saatlerde uzun pozlamayla ışık patlayacağından, doğru sonuç almak güçleşir. Böyle durumlarda nötr yoğunluk filtresi kullanılarak ışığın patlaması önlenir ve hareket hissi fotoğrafa istenilen ölçüde yansıtılır.

Günümüzde nötr filtreler ile fotoğraf çekmek artık başlı başına bir tür olarak kendini göstermeye başladı. kare filtreler ve dairesel filtreler, değişken nötr yoğunluk filtreleri, dairesel ve doğrusal polarize filtreler ile dereceli nötr yoğunluk filtreleri gibi çok sayıda nötr yoğunluk filtresi bulunuyor. Bunlardan her biri farklı işlevlere sahip.

Örneğin değişken nötr yoğunluk filtreleri farklı ışıkları engelleyecek şekilde ayarlanabilen filtrelerken, kare filtrelerse filtreyi yukarı ve aşağı kaydırma seçeneği sunarak ışığın etkisini aşağı ya da yukarıda kırmanıza yardımcı olur.

Dereceli nötr yoğunluk filtreleri de alanın bir kısmının parlak bir kısmının ise karanlık olduğu durumlarda kullanılır. Örneğin gündoğumu fotoğraflarında günün doğuşunun gerçekleştiği taraf nötr yoğunluk filtresi ile filtrelenerek ışığın patlaması önlenir.

Tüm bunlar nötr yoğunluk filtre fotoğraflarının başlı başına bir tür olarak adlandırılmasını sağladı. Daha doğrusu, her geçen gün nötr yoğunluk filtre fotoğrafçılığı başlı başına bir tür olarak kabul görmeye başladı. 

Nötr yoğunluk filtreleri, İngilizce adı olan “neutral density” tamlamasının baş harflerinin kısaltması olan “ND filtre” olarak da biliniyor. ND filtrelerle çekilen fotoğraflarsa “ND filtre fotoğrafçılığı” olarak giderek daha fazla kabul görüyor.

ND filtreler ile fotoğraf çekerken gerek uygun alan derinliği yakalamak, gerekse ideal pozlama süresini saptamak açısından farklı ışık senaryolarında bol bol fotoğraf çekmek gerekir. Böylece hangi durumda hangi diyafram ve enstantane değerinin kullanılacağı öğrenilmiş olur.