Fotoğraf ve fotoğrafçılık üzerine didaktik notlar (47)

Tilt-shift lensleri ilk kullananlar, lenslerin etkilerini hemen fark edemeyebilirler. Bunun için çok fazla deneme yapmak gerekir. Bu yüzden de iyi ve etkileyici tilt-shift fotoğraflar çekmek biraz sabır ister.

ALAN derinliği ve perspektif, fotoğrafçılığın ana unsurlarının başında gelir. O nedenle alan derinliği ve perspektifin fotoğrafa yansıtılması son derece önemlidir.

Tilt-shift lensler de bu etkileri fotoğrafa yansıtmak için kullanılan lenslerdir. Daha doğrusu, normal lenslerle bu etkilerin fotoğrafa yansıtılamadığı durumlarda tilt-shift lensler devreye girerek bu etkiler fotoğrafa yansıtılır. Tilt-shift fotoğrafçılığı da buradan doğmuş bir fotoğrafçılık türüdür.

Bu lenslerin iki ana görevi bulunur: Birincisi eğme, diğeri de kaydırma…

Lensler üzerindeki eğme düğmesi kullanılarak lens sensöre göre eğilir ve odak düzlemi değiştirilir. Yani odak düzlemi, sensöre paralel olmaktan çıkarılarak belli bir açıda eğilir. Eğim işleminden sonra alan derinliğinin genişletilmesi ve daraltılması için ayarlamalar rahatlıkla yapılabilir.

Eğme işlemiyle odak düzlemi değiştirilirken, kaydırma işlevi ile de perspektif değiştirilir. Shift düğmesi kullanılarak yapılan bu işlemde, düğmeye basınca lens, makine gövdesinde aşağı yukarı doğru hareket eder. Görüntü düzlemi de aynı şekilde lensle birlikte hareket ederek görüntünün farklı alanlarını kaydeder. Yani makine sabit olduğu hâlde lens hareket eder. Bu hareket, panoramik fotoğraf çekmeye benzeyen bir harekettir. Fakat burada makine sabittir. Bu işlem, tam düz çizgiler yakalamayı sağlar.

Mimarî fotoğrafçılıkta kadraj genelde cepheden alındığı için mimarî yapının tamamını kadraja alabilmek için geniş açılı objektifler kullanılır. Fakat geniş açıdan dolayı düz çizgiler tam olarak kadraja yansımaz ve bozulmalar olur. Tilt-shift lenslerle bu sorun ortadan kalkar ve bozulma olmadan düz çizgiler kadraja yansır.

Manzara fotoğrafçılığında da bu kural geçerlidir. Tilt efekti manzara fotoğraflarında yakın veya uzaklığa bakılmaksızın keskin görüntüler almaya yarar. Örneğin normal lenslerde yakın objeler daha keskin kadraja yansırken, uzak nesneler ise aynı keskinlikte yansımazlar. Aynı keskinliği elde etmek için lensin eğilmesi gerekir. Bu da ancak tilt-shift objektifle mümkündür.

Ürün fotoğrafçılığında da yakın ve uzak objeleri aynı keskinlikte fotoğrafa yansıtmak için tilt-shift objektife ihtiyaç vardır.

Özellikle özel gün fotoğrafları çekilirken yalnızca birkaç ögenin odağa yansıdığı, diğer ögelerin ise bulanık olarak çıktığı etkileyici hikâyeler, tilt-shift fotoğraflar çekerek ortaya çıkarılabilir. Bunun için tilt efektini kullanmak fazlasıyla yararlı olacaktır.

Tilt-shift fotoğrafçılıkta lens hareket ettiği için makineyi sabit tutmak zordur. Bunun için tripod kullanmak gerekir.

Tilt-shift lensleri ilk kullananlar, lenslerin etkilerini hemen fark edemeyebilirler. Bunun için çok fazla deneme yapmak gerekir. Bu yüzden de iyi ve etkileyici tilt-shift fotoğraflar çekmek biraz sabır ister.

Ayrıca tilt-shift lenslerin maliyeti normal lenslere göre daha yüksek olduğu için tilt-shift fotoğrafçılık pahalı bir uğraştır.