Fotoğraf ve fotoğrafçılık üzerine didaktik notlar (36)

Temel kompozisyon kurallarını bazen çiğnemek sanatsal fotoğraflar ortaya çıkarabilir. Onun için güzel sanatlar fotoğrafçılığında temel kompozisyon kurallarının dışına çıkmaktan çekinilmemelidir. 100 karenin 99’u temel kompozisyon kurallarını ihlâl etmekten dolayı çok kötü sonuçlar ortaya çıkarsa da kalan bir fotoğrafta sanatsal anlatılar elde edilebilir.

FOTOĞRAFÇILIK türleri içerisinde sanatsal tasarım ve kompozisyonların hâkim olduğu en önemli tür, hiç şüphesiz güzel sanatlar fotoğrafçılığıdır. Mesele sanat olunca, güzel sanatlar fotoğrafçılığı manzara ve portre gibi çok sayıda alanda kendini hissettirir.

Bir işte sanatın ortaya çıkabilmesi için o işi icra eden kişinin bakış açısının farklı olması gerekir. Ayrıca farklı bakış açısının anlatıya da yansıması gerekir. Bunun yanı sıra sanatsal anlatılarda, sanat temelli kompozisyonlar ve bunun yansımaları fotoğrafa hâkim olduğu için anlatının amacının ticarî amaca sahip olmaması gerekir. Yani amaç, ortaya çıkan eseri pazarlamaya yönelik olmamalıdır. Anlatı hep en önde olmalıdır.

Örneğin vesikalık portreler pek fazla sanatsal anlatılar barındırmazlar ama tecrübe, hüzün ya da sevinç gibi bir kavram veya duyguyu güçlü bir şekilde anlatıya dönüştüren portre fotoğraflar, güzel sanat fotoğrafıdırlar.

Estetik olarak çekici olan, hem imgesel, hem de anlatı olarak ilgi uyandıran ve bunların sonucu olarak güçlü bir etkileşim ortaya çıkaran fotoğraflar, güzel sanatlar fotoğrafçılığının en önemli fotoğraflarıdır. Bir fotoğrafı güzel sanatlar fotoğrafı yapan özelliklerden biri de fotoğraftaki imgesel anlatıdır. Anlatının imgesel olması fotoğraftaki etkileşimi artırır. Bu da fotoğrafla oluşturulmak istenen algı ve anlatıdaki derinliği çok daha güçlü kılar.

Bazen ideal şartlar oluşmadığı için fotoğraflarda istenen etki, zayıf bir estetik ve buna bağlı olarak kısır bir etkileşim olarak ortaya çıkabilir. Ama kompozisyonun temeli uygunsa fotoğraf düzenleme programları ile ışık, pozlama ve renk ayarları ile oynanarak sözünü ettiğim zayıflıklar giderilip istenen fotoğraflar elde edilebilir.

Güzel sanatlar fotoğrafçılığında estetik, etki ve etkileşim önemli olduğu için diyafram, enstantane ve ISO gibi, fotoğrafa farklı etkiler katan ögeler ustaca kullanılmalıdır. Bunun için de fotoğraf makinesinin özellikleri çok iyi bilinmelidir.

Temel kompozisyon kurallarını bazen çiğnemek sanatsal fotoğraflar ortaya çıkarabilir. Onun için güzel sanatlar fotoğrafçılığında temel kompozisyon kurallarının dışına çıkmaktan çekinilmemelidir. 100 karenin 99’u temel kompozisyon kurallarını ihlâl etmekten dolayı çok kötü sonuçlar ortaya çıkarsa da kalan bir fotoğrafta sanatsal anlatılar elde edilebilir.

Bakış açısındaki zenginliği sağlamak için güzel sanatlar fotoğraflarının sergilendiği sergiler veya müzeler gezilerek sergilenen örnekler üzerinden bu zenginliği sağlamak, çekimler sırasında çok fazla işe yarayacaktır.