Fotoğraf ve fotoğrafçılık üzerine didaktik notlar (34)

Fotoğrafa yeni başlayanlar renklerin karmaşasından ve renkleri nasıl kullanacağını bilememenin getirdiği kaostan kurtulmak için siyah beyaz fotoğraf çekmekle fotoğrafçılığa başlarlarsa kompozisyon kurgularını daha rahat öğrenebilirler.

SİYAH beyaz fotoğraflar, çoğu insan için geçmişi ve yaşanmışlıkları ifade eder. Günümüzde X kuşağı ve önceki kuşağın fotoğraf albümlerinin çoğunu siyah beyaz fotoğraflar oluşturur. Bu kuşaklara ait siyah beyaz fotoğraflar çoğunlukla eski analog makinelerle çekildiği için fotoğrafın kendisi kadar fotoğrafın çekilme sürecinin de bir hikâyesini içinde barındırır. Yani bu siyah beyaz fotoğrafların arkasında güçlü bir hikâye vardır. Dolayısıyla bu fotoğraflar albümlerden çıkarılıp bakıldığında geçmişteki sadece bir âna değil, bir sürece de ayna tutar. Ayrıca bu fotoğraflar son derece kısıtlı imkânlarla çekildiği için kendilerini çok daha değerli hissettirirler.

Günümüzde ise siyah beyaz fotoğraflar daha çok özel etkiler ve sanatsal anlatılar için kullanılıyor. Bunun yanında siyah beyaz fotoğraflar, fotoğrafçılığa yeni başlayanlar için son derece öğretici bir alan olarak karşımıza çıkıyor. Öyle ki, fotoğrafta en önemli unsur olan ışığın etkilerini ve ışığa ekti eden ISO, enstantane gibi ögelerin fotoğrafa olan katkılarını en çok gösteren fotoğraflar, siyah beyaz fotoğraflardır. O nedenle fotoğrafa yeni başlayanlar ışığın etkilerini daha iyi görebilmek için siyah beyaz fotoğraflar çekebilirler. Özellikle diyafram, enstantane, alan derinliği ve ISO arasındaki ilişkiyi anlamak için siyah beyaz fotoğraflar çekmek son derece yerinde olacaktır. Ayrıca fotoğrafa yeni başlayanlar renklerin karmaşasından ve renkleri nasıl kullanacağını bilememenin getirdiği kaostan kurtulmak için siyah beyaz fotoğraf çekmekle fotoğrafçılığa başlarlarsa kompozisyon kurgularını daha rahat öğrenebilirler.

Fotoğrafçılıkta gözün renk, ışık ve kompozisyon konusunda eğitilmesi, fotoğraftaki anlatıyı güçlü kılmanın en önemli unsurları arasında yer alır. Özellikle renk konusunda renk geçişlerinin fotoğrafa yüklediği anlamı keşfetmek için siyah beyaz fotoğraflardaki gri ve tonları arasındaki geçişlere bakarak gözü eğitmek, renkli fotoğraflar çekerken kontrast, gölgeler ve renk geçişleri arasındaki dengeyi daha çabuk ve kolay yapılmasını sağlar.

Portre fotoğraf, özellikle de belli bir yaşın üstündeki kişilerin veya nesnelerin fotoğrafını çekerken siyah beyaz olarak çekmek hem yılların kişi ve nesne üzenindeki etkilerini daha derin hissettirmek, hem de nesneler üzerindeki yıllanmışlık duygusunu daha net ortaya koymak için son derece faydalı olacaktır.

Siyah beyaz fotoğrafların bir özelliği de dinlendirici olmalarıdır. Grinin tonları arasındaki geçişler genellikle çok keskin olmayacağı için siyah beyaz fotoğraflar, dinlendirici özelliğe sahiptirler.

Manzara fotoğrafçılığında da siyah beyaz fotoğraflar, kontrast oluşturan dokuların vurgulanması açısından derinlik duygusunu besler ve fotoğrafa farklı etkiler katar.

Sokak fotoğrafçılığında hemen hiçbir ögeye fotoğrafçı müdahale edemez. Bu nedenle kadraja istenmeyen, fosforlu etkileri olan tabelalar, parlak renkte nesneler ve bunların yansımaları girebilir. Bu da fotoğrafta dikkat dağıtıcı olabilir. Böyle durumlarda siyah beyaz fotoğraflar, sözünü ettiğim etkileri en aza indirir. Yani fotoğrafı rahatlatır.

Mimarî fotoğrafçılıkta ise mimari yapıların yıllanmışlığını, dokuların mimarî esere kattığı anlamı ve kontrast etkisini maksimuma çıkarmak için siyah beyaz fotoğraf çekmek faydalı olacaktır.