Fotoğraf ve fotoğrafçılık üzerine didaktik notlar (33)

Natürmort fotoğrafçılık, bütün içerisindeki parçanın oluşturduğu etkiyi ve bütüne kattığı anlamı görebilmeyi de öğrettiğinden, fotoğrafçının yeni anlamlar keşfetmesini sağlar.

FOTOĞRAF ve fotoğrafçılık üzerine kaleme aldığım son yazıda yemek fotoğrafçılığı üzerinde durmuştum. Bu yazıda ise natürmort fotoğrafçılık konusunu ele almaya çalışacağım.

Natürmort fotoğrafçılık, belli bir konseptte oluşturulmuş ve bir bütünün parçası olarak düzenlenmiş cansız nesnelerin bir araya getirilerek fotoğraflanmasıdır. Dolayısıyla natürmort fotoğrafçılık çok geniş bir alanı kapsar.

Fotoğraf üzerine eğitim veren uzmanlar, profesyonel fotoğrafçılığa geçiş için öncelikle natürmort fotoğraflar çekilmesi gerektiğini tavsiye ederler. Ben, insan unsurunun fotoğrafta daha önemli olduğunu düşündüğümden bu fikre çok yakın durmasam da, fotoğrafçılık teknikleri ve sanatsal etkilerin daha iyi kurgulanması açısından natürmort fotoğraflar çekerek profesyonelliğe adım atılmasının faydalı olabileceğini düşünüyorum.

Meselâ bir kampta kamp aletlerinden birinin fotoğraflanması ya da tarlada alın teri döken bir çiftçinin su matarasının fotoğraflanması, çok estetik ve sanatsal etkiler ortaya çıkarabilir.

Örneklerini verdiğim bağlamda oluşturulan kompozisyonlar, aynı zamanda güçlü bir hikâye ortaya çıkaracaktır. Bu da natürmort fotoğrafı daha başarılı kılacaktır. Natürmort fotoğrafçılık, cansız ve hareketsiz nesneleri konu edindiği ve o cansız nesneler kendinden daha geniş anlamlı bir bütünün parçası olduğu için, aslında hikâye içerisinde hikâye oluşturmak anlamına da gelir.

Tarlada çalışırken alın teri döken bir çiftçi için su matarası önemli bir nesnedir. Su matarası iyi bir kompozisyonla fotoğraflandığında, tarlada çalışan çiftçinin hikâyesinin içerisinde daha derin bir hikâye ortaya çıkarır. Bu da fotoğraftaki anlatıyı olabildiğince güçlü kılar.

Natürmort fotoğraflarda ana tema hareketsiz nesnelerden oluştuğu için, kompozisyon oluştururken kontrol tamamen fotoğrafçının elinde olur. Bu da fotoğrafçıya istenen kompozisyonu oluşturma imkânı verir.

Natürmort fotoğrafçılıkta genelde bir veya birkaç nesne ön plâna çıktığı için fotoğraf çekerken üçte bir kuralını bu nesnelere uygulamak son derece önemlidir. Nesnenin güçlü bir şekilde algılanmasını sağlamak için üçte bir kuralı natürmort fotoğrafçılıkta ihmâl edilmemelidir. 

Natürmort fotoğrafçılıkta doku ve malzemeler son derece önemlidir. Şamdan, biblo, ev eşyaları, yardımcı aparatlar ve bunların oluşturduğu doku ve gölgeler natürmort fotoğrafçılığın vazgeçilmezleridir. Özellikle doku ve gölgelerin fotoğrafa yansıtılması açısından ışığın geliş yönü büyük önem arz eder. Bu yüzden oluşturulacak kompozisyon için yerinde tepe ışığı, yerinde yanal ışıklar ve yerinde ise ters ışıktan faydalanmak gerekir.

Natürmort fotoğrafçılıkta fon ve arka plân da fotoğraftaki anlatıyı desteleyen önemli hususlar arasında yer alır. Bazen koyu, bazen beyaz bir arka plân anlatıyı daha güçlü kılarken, bazen de sade bir fon anlatıyı daha da pekiştirir.

Natürmort fotoğrafçılık, bütün içerisindeki parçanın oluşturduğu etkiyi ve bütüne kattığı anlamı görebilmeyi de öğrettiğinden, fotoğrafçının yeni anlamlar keşfetmesini sağlar.