BELGESEL türü, herkesin
ilgisini çeken en önemli yapımlardan biridir. Belgeselleri geniş kitlelerce
çekici kılan özelliklerinden birisi, hiç şüphesiz belgeselde ortaya konulan hikâye
ve bu hikâyeyi anlatan görsellerdir.
Belgeseller,
bir hikâyeyi anlatması bakımından, portreden manzaraya, mimariden doğaya kadar
tüm fotoğrafçılık alanlarını bir şekilde içinde barındırıyor. Bu bakımından
belgesel fotoğrafçılığı, fotoğrafçılık sanatının zirveye çıktığı bir tür olarak
karşımıza çıkıyor.
Belgesel
fotoğrafçıları, her türlü fotoğraf makinesi ve ekipmanına hâkimdir ve neyi
nerede nasıl kullanacaklarını bilirler. Belgesel fotoğrafçılığında ışığın gün
içerisindeki seyri ve bu seyrin fotoğraflanacak obje ya da alanlardaki
etkilerine dair en spesifik bilgiler, belgesel fotoğrafçıları tarafından
bilinir. Daha doğrusu, belgesel fotoğrafçılığına soyunan bir fotoğraf sanatçısı,
bu bilgilere vâkıf olmak zorundadır.
Belgesel
fotoğrafçıları, fotoğraf bilgisi dışında ele aldığı konuya dair çok ciddî bir
bilgi birikimine sahip olmalıdır. Çünkü belgesel fotoğrafçıları,
karşılaştıkları olay ve olguları yetkin bir biçimde yorumlayarak ortaya
çıkaracakları hikâyeye şekil verirler.
Belgesel
fotoğrafları, montajsız yani üzerinde oynamaların olmadığı fotoğraflardır.
Ayrıca belgesel fotoğrafları; konu, amaç, yöntem, mekân ve zaman ile fotoğrafın
ana aktörlerinin kim olduğu hususunda net cevapların olduğu fotoğraflardır.
Belgesel
fotoğraflarının en önemli özelliklerinden biri de gerçekliğin olduğu gibi
kadraja aktarılmasıdır. Yani belgesel fotoğraflarında kurgusal bir ortam ve rol
yapan kişiler olmaz. Her şey doğaldır.
Uzmanlar,
belgesel fotoğrafçılığında plânlı, plânsız ve anî çekim olmak üzere 3 ayrı
çekim tekniğinin olduğunu söylerler.
Plânlı
çekimlerde neyin, nerede, ne zaman ve nasıl çekileceği bilinir. Plânsız
çekimler ise, önceden plân yapılmadan, spontane gerçekleşen çekimlere denir.
Plânsız ve etkili fotoğrafları ancak çok usta belgesel fotoğrafçıları
çekebilir. Çünkü plânsız çekimlerde birçok etken kısa bir zaman içinde süzülerek
ve bir arada düşünülerek şekillendirilir. Plânsız çekimlerde fotoğraflar gizli
çekilir. Bu gizliliği sağlamak için uzmanlar, fotoğraf çekiminden kimsenin
şüphelenmemesini sağladığı için fotoğrafçıların fotoğraf makinelerini kalça ya
da göğüs bölgesinde tutmaları gerektiğini ifade ediyorlar.
Belgesel
fotoğrafçılığında anî çekimler de önemlidir. Anî çekimlerde fotoğraf çekim
tekniğinden ayarlamalara kadar çok sayıda etmen bir arada düşünülerek karar
verildiği için tecrübe son derece önemlidir. En etkileyici belgesel
fotoğrafları, anî çekimlerde ortaya çıkan fotoğraflardır. Çünkü doğallık bu
fotoğraflarda zirvededir.