Fotoğraf ve fotoğrafçılık üzerine didaktik notlar (10)

İlgi odağı bakış yönüyle de yakından ilgilidir. Öyle ki, bazen bakış yönünden dolayı fotoğrafa bütünleşik anlam katan ilgi odağı, bazen fotoğrafın sağına veya soluna kayabilir.

FOTOĞRAFÇILIK üzerine kaleme aldığım yazı dizisinin son bölümünde, fotoğrafta kompozisyon konusu içerisinde yer alan ufuk çizgisi, derinlik ve çerçeve konusunu irdelemeye çalışmıştım.

Bu yazımda da kompozisyon konusunun en önemi alt başlıklarından boşluklar, grafik ve şablonik etkiler, yalınlık ve odak konularını irdelemeye çalışacağım…

Boşluklara dikkat!

Kompozisyon söz konusu olduğunda bir diğer önemli husus da fotoğraftaki boşluklardır.

Ağaçlar, gökdelenler, geometrik şekilli evler gibi ana objelerin olduğu fotoğraflarda hem gözü rahatlatmak, hem fotoğraftaki anlamı bütünleşik ve güçlü kılmak için boşluklar bırakılmalıdır.

Örneğin üçgen çatılı bir ev fotoğraflanırken, üstten, alttan ve yanlardan boşluklar bırakılması fotoğrafı rahatlatacaktır.

Daha önce de değindik ama yeri gelmişken hatırlatmakta fayda var. Bakış yönüne doğru bırakılan boşluklar fotoğrafta çok önemlidir. Örneğin portre fotoğraflarda kişinin bakış yönündeki boşluk, arta kalan boşluktan daha fazla olmalıdır. Bu durum hayvanlarla ilgili çekilen fotoğraflar için de geçerlidir.  

Grafik ve şablonlara dikkat!

Kompozisyondaki önemli unsurlardan biri de fotoğrafa grafik etkisi katacak anlamlı geometrik ya da şablonik şekillerin kadraja yansıtılmasıdır. Bu tür şekiller her zaman ilgi çeker ve fotoğraftaki anlamı güçlü kılar.

Örneğin daire, elips, üçgen şekiller ya da harflere benzeyen işaretler uygun biçimde kadraja yerleştirilirse fotoğrafın etkisi artar. 

Yalınlık neden önemli?

Kompozisyon konusunun bir diğer önemli unsuru da yalınlıktır.

Yalınlık, fotoğrafta ilk anlamıyla anlaşılmamalıdır.

Örneğin masmavi bir gökyüzünde bir kuş ya da uçsuz bucaksız bir deniz ortasında gemi yahut da benzer bir görüntü yalın kabul edilebilir ama arka fonun karışık olduğu fakat ana objenin anlamının çok güçlü olduğu fotoğraflar da yalın fotoğraflar olarak kabul edilir.

Örneğin bir sanat atölyesinde çekilen fotoğrafta ana obje çok güçlü ise, arka plânda kalan karmaşık yapılar kaos doğurmaz. Hatta tam tersi, bütünleyici bir rol oynayabilirler.

Odağı kaybetmeyin!

Fotoğrafta kompozisyon konusunun en önemli alt başlıklarından biri de ilgi odağı konusudur.

Her fotoğrafta bir ilgi odağı vardır. Bu ilgi odağı fotoğrafın bütünleşik anlamını sağlayan en önemli unsurların başında gelir. İlgi odağı genellikle fotoğrafın merkezinde yer alır. Özellikle bina, heykel, gün doğumu ve gün batımı fotoğraflarında ilgi odağı ortadadır.

İlgi odağı bakış yönüyle de yakından ilgilidir. Öyle ki, bazen bakış yönünden dolayı fotoğrafa bütünleşik anlam katan ilgi odağı, bazen fotoğrafın sağına veya soluna kayabilir.

(Devam edecek…)