Dijital kuşatma artarak devam ediyor

Yayınlanan raporda yer alan istatistikler, dijital kuşatmanın artarak devam ettiğini gösteriyor. Rapora göre, dünya nüfusu geçen yıla göre yüzde 0,9 artarak 2025’in başında 8,2 milyara ulaştı. Dünya nüfusunun yüzde 58,1’i şehirlerde yaşıyor. Bu da yaklaşık 4,8 milyar insanın şehirlerde yaşadığı anlamına geliyor. 8,2 milyar insanın yüzde 70,5’i cep telefonuna sahip. Yani 5,78 milyar insan cep telefonu kullanıyor. Bu rakam geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 2 artış anlamına geliyor.

DÜNYADAKİ internet kullanım verilerine ilişkin düzenli ve kapsamlı raporlar hazırlayan DataReportal, “Digital 2025” raporunu yayımladı. Rapordaki veriler, We Are Social ile Meltwater ortaklığında hazırlanan verilere dayanıyor.

Yayınlanan raporda yer alan istatistikler, dijital kuşatmanın artarak devam ettiğini gösteriyor. Rapora göre, dünya nüfusu geçen yıla göre yüzde 0,9 artarak 2025’in başında 8,2 milyara ulaştı. Dünya nüfusunun yüzde 58,1’i şehirlerde yaşıyor. Bu da yaklaşık 4,8 milyar insanın şehirlerde yaşadığı anlamına geliyor. 8,2 milyar insanın yüzde 70,5’i cep telefonuna sahip. Yani 5,78 milyar insan cep telefonu kullanıyor. Bu rakam geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 2 artış anlamına geliyor. 

İnternet ve sosyal medya kullanım trendi artıyor

İnternet kullanımı da geçen yıla göre artmış durumda. Rapora göre internet kullanım artışı, geçen yıla göre yüzde 2,5 civarında gerçekleşerek 5,56 milyar kişiye ulaşmış durumda. Bu rakam dünya nüfusunun üçte ikisinden fazlasına denk geliyor. Rapor, 5,78 milyar mobil kullanıcının 220 milyonunun şu anda interneti kullanmadığını gösteriyor. Erkeklerin internet kullanım oranı kadınlara göre fazla. Öyle ki dünyadaki toplam kadın nüfusun yüzde 65,7’si, toplam erkek nüfusunun ise yüzde 70’i internet kullanıyor. Yıllık artış hızında ise kadınların oranı erkeklerden daha fazla. Buna göre bir önceki yıla göre internet kullanan kadınların oranı yüzde 3,7, erkeklerin ise 2,7 artış göstermiş. Kentlerde yaşayan nüfusun 82,7’si internet kullanırken, kırsalda yaşayanların internet kullanma oranı ise 47,4 olarak raporda yer alıyor. Kentlerdeki internet kullanımındaki yıllık değişim oranı yüzde 3,6 iken kırsaldaki değişim oranı ise yüzde 2,8 olarak görülüyor.

Hindistan ve Çin’de yaklaşık 1 milyar insan internet kullanmıyor

Raporda internete erişemeyen insanların ülkelere göre dağılımına da yer veriliyor. Buna göre parantez içerisindeki rakamlar toplam nüfusa oranı göstermekle birlikte Hindistan’da yaklaşık 652 milyon, (yüzde 44,7), Çin’de  yaklaşık 312 milyon (yüzde 22), Pakistan’da 137 milyon (yüzde 54,3), Nijerya’da yaklaşık 128 milyon (yüzde 54,6) Etiyopya’da yaklaşık 106 milyon (yüzde 78,7), Bangladeş’te yaklaşık 97 milyon (yüzde 55,5), Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde yaklaşık 77 milyon, (yüzde 69,9), Endonezya’da yaklaşık 72 milyon (yüzde 25,5) Tanzanya’da yaklaşık 50 milyon (yüzde 70,9), Uganda’da yaklaşık 36 milyon (yüzde 72) insan internet kullanmıyor.

Dünya niçin internet kullanıyor?

İnternet kullanım amaçlarının başında bilgi edinmek geliyor. Raporda internet kullanıcılarının yüzde 62,8’inin interneti “bilgi edinmek” için kullandığını gösteriyor. İnternet kullanım nedenlerinde ikinci sırada yüzde 60,2 ile arkadaş ve aile ile iletişim kurmak geliyor. Üçüncü sırada ise yüzde 55 ile haber ve etkinliklerden haberdar olma geliyor. Bunları yüzde 54,7 video, tv programları veya film izleme, yüzde 51,1 işlerin nasıl yapılacağını araştırma, yüzde 46,9 yeni fikirler veya ilham kaynakları bulma, yüzde 46,7 müziğe erişme ve müzik dinleme, yüzde 45,2 boş zamanları doldurma ve genel göz atma, yüzde 45,2 ürün ve marka araştırma, yüzde 38,9 yerler, tatiller ve seyahat araştırma, yüzde 38,7 eğitim ve çalışma ile ilgili amaçlar, yüzde 35,9 finans ve tasarruf yönetimi, yüzde 35,4 sağlık sorunları ve sağlık ürünleri araştırma, yüzde 30,4 oyun, yüzde 30,1 işle ilgili araştırma takip ediyor. 

Rapor, 16 ile 34 yaş arası internet kullanıcıları arasında yani gençler arasında internet kullanım nedenlerinin başında “sosyal etkileşimin” olduğu belirtiliyor. 55 yaş ve üstü internet kullanıcıları arasında ise bu nedenin üçüncü sırada yer aldığına vurgu yapıyor. Rapor, gençlerin videoları ve müziği, eski nesiller ise güncel olaylardan haber almayı daha fazla önemsediğini gösteriyor.

İnternette ne kadar zaman harcıyoruz?

Rapor, yetişkin internet kullanıcılarının her gün ortalama 6 saat 38 dakika çevrimiçi olarak zaman geçirdiğini ortaya koyuyor. Bu aslında insanların geçen yıla göre 2 dakika daha az internette vakit geçirdiklerini gösteriyor. Rapor, yapılan araştırmalara yer vererek, bu azalmanın en önemli nedeninin 65 yaş üstü insanların çevrimiçi zaman geçirme eğilimlerinin düşmesinden kaynaklandığını dile getiriyor.

2025’te sosyal medyanın durumu

Rapor, sosyal medya kullanıcı sayılarında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,1’lik bir artış olduğunu gösteriyor. Bu artış, geçen yılın aynı dönemine göre 206 milyon yeni kullanıcı anlamına geliyor. Rapora göre dünya çapında 5,24 milyar sosyal medya kullanıcısı var. Bu rakam, toplam küresel nüfusun yaklaşık yüzde 63,9’una denk geliyor. Bu kullanıcıların yüzde 54,6’sı erkeklerden yüzde 45,4’ü ise kadın kullanıcılardan oluşuyor. Rapor, erkek kullanıcıların oranının kadın kullanıcılardan fazla olduğunu, fakat kadın kullanıcıların erkeklerden daha fazla sosyal medyada zaman geçirdiklerini dile getiriyor.

Sosyal medyada ne kadar zaman harcıyoruz?

Rapora göre, bir internet kullanıcısının her gün sosyal medyayı kullanarak 2 saat 21 dakika harcadığını gösteriyor ki bu rakam geçen yılın aynı dönemine göre 2 dakika daha az. Fakat raporda sosyal medya kullanımındaki bu azalmanın son 3 ayda tersine döndüğüne vurgu yapılıyor. Son 3 aydaki eğilim devam ederse sosyal medyada geçirilen zamanın gelecek yılki istatistiklere artı yönde yansıyacağını söyleyebiliriz. Raporda gençlerin sosyal medyada 3 saatten biraz fazla zaman harcadığını dile getiriyor.

Niçin sosyal medya kullanıyoruz?

Sosyal medya kullanım nedenleri arasında “arkadaşlarla ve aileyle iletişimde kalmak” yüzde 50,8 ile ilk sırada yer alıyor. Üstelik tüm yaş gruplarında bu neden ilk sırada bulunuyor. Gençlerde bu neden yaşlılara göre biraz daha az tercih ediliyor. Öyle ki 16 ila 24 yaş arasındaki aktif sosyal medya kullanıcılarının yüzde 48,3’ü, 65 yaş üstü kullanıcıların ise yüzde 58,1’i bu nedeni sosyal medya kullanım nedenleri arasında ilk sırada tercih ediyor. Sosyal medya kullanım nedenleri arasında ikinci sırada ise yüzde 39 ile boş zaman doldurmak geliyor. Üçüncü sırada ise yüzde 34,5 ile haber okumak bulunuyor. Bu nedenleri yüzde 30,5 içerik bulmak (örneğin makaleler, videolar), yüzde 29,2 ne konuşulduğunu görmek, yüzde 27,3 satın alınacak ürünler bulmak, yüzde 27,2 yapacak ve satın alınacak şeyler için ilham almak, yüzde 23,6 spor izlemek veya takip etmek, yüzde 23,4 canlı yayınları izleme, yüzde 22,5 favori markalarınızdan içerikler görme, yüzde 22,1 yeni iletişim kurma işle ilgili ağ kurma veya araştırma, yüzde 21,9 başkalarıyla fikir paylaşma ve tartışma, yüzde 19,7 ünlüleri veya etkileyicileri takip etme, yüzde 19,5 gelişmeleri kaçırmamaktan (fomo) kaçınma izliyor.

Sosyal medyada tek bir şampiyon yok?

Sosyal medyada platformları arasında Facebook 3,07 milyar kullanıcı sayısı ile ilk sırada yer alırken Youtube 2,53 milyar kullanıcı ile ikinci, Instagram ise 2 milyar kullanıcı sayısı ile üçüncü sırada yer alıyor. Bunları sırasıyla 2 milyar kullanıcı sayısı ile Whatsapp, 1,59 milyar kullanıcı sayısı ile Tiktok, 1,38 milyar kullanıcı sayısı ile WeChat, 950 milyon kullanıcı sayısı ile Telegram, 947 milyon kullanıcı sayısı ile Massenger, 850  milyon kullanıcı sayısı ile Snapchat, 766 milyon kullanıcı sayısı ile Douyin, 714 milyon kullanıcı sayısı ile Kuaishou, 606 milyon kullanıcı ile Reddit, 519 milyon kullanıcı sayısı ile Weibo, 586 milyon kullanıcı ile X, 562 milyon kullanıcı ile QQ, 537 milyon kullanıcı ile Pinterest geliyor. Söz konusu platformlardan WeChat, Tiktok’un Çin versiyonu Douyin, Weibo, Kuaishou ve yine Çin merkezli QQ platformlarının kullanıcı sayılarının çok büyük bir kısmının Çinli kullanıcılar olduğunu ve bu bağlamda söz konusu platformların çok sayıda kullanıcı sayısı olmasına rağmen dünya genelinde yaygınlığa sahip olmadığını belirtmek gerekiyor. Bu da sosyal medya platformlarında dünya genelinde ABD’li şirketlerin etkisinin çok baskın olduğunu gösteriyor. 

Facebook kullanıcı sayılarında önde olsa da aktif kullanıcı indeksinde Youtube ilk sırada, Whatsapp ikinci sırada Facebook ise üçüncü sırada yer alıyor. Kullanıcıların favori sosyal medya platformları kategorisinde ise Instagram ilk sırada, Whatsapp ikinci sırada Facebook ise üçüncü sırada yer alıyor. Bunları Wechat, Tiktok, Douyin, X ve Telegram takip ediyor. 

Bir ayda kullanıcı başı en çok geçirilen sürede ise Tiktok ortalama 34 saat 56 dakika ile birinci, Youtube 27 saat 10 dakika ile ikinci, Facebook ise 17 saat 17 dakika ile üçüncü sırada yer alıyor. Bunlardan sonra 16 saat 13 dakika ile Instagram ve Whatsapp, 6 saat 57 dakika ile Line, 4 saat 57 dakika ile X, 4 saat 12 dakika ile Telegram geliyor.

Ortalama oturum sürelerinde ise Youtube 7 dakika 41 saniye ile birinci, Tiktok 5 dakika 57 saniye ile ikinci, Facebook ise 3 dakika 42 saniye ile üçüncü sırada yer alıyor. Bunları 2 dakika 56 saniye ile Instagram, 2 dakika 33 saniye Reddit, 2 dakika 28 saniye ile X izliyor.

Çevrimiçi alışveriş 4 triyon doları geçti

Raporda çevrimiçi alışveriş istatistiklerine de yer veriliyor. Raporda, 2024 yılı içerisinde çevrimiçi alışverişin büyüklüğünün 4,12 milyar dolara ulaştığına vurgu yapılıyor ve çevrimiçi alışveriş yapan kişi sayısının geçen yıla göre yüzde 8,5 artarak 2,54 milyar kişiye ulaştığı söyleniyor. Çevrimiçi alışveriş yapan kişi sayısındaki yıllık yüzde 8,5’lik artış 200 milyon kişiye denk geliyor. 

Alışveriş kategorilerinde en büyük pay 771 milyar dolar ile moda sektörüne aitken, ikinci sırada 680 milyar dolar ile gıda ve yemek sektörü geliyor. Üçüncü sırada ise 494 milyar dolar DIY & Hardware ürünleri geliyor. Bunları sırasıyla 465 milyar dolar ile elektronik, 439 milyar dolar ile kitap, masa oyunları, vinil, DVD gibi ürünler, 283 milyar dolar ile mobilya, 236 milyar dolar ile içecekler, 227 milyar dolar kişisel bakım ve güzellik, 177 milyar dolar ile tütün, 123 dolar ile ev gereçleri, 116 milyar dolar ile oyuncak ve hobi ürünleri geliyor. 

Raporda dijital dünyaya ilişkin ülkelerin durumları da ele alınıyor. Bu bağlamda 158 sayfadan oluşan ve ülkemize dair verilerin yayınlandığı raporda çok kapsamlı istatistiklere yer veriliyor. Ülkemize ilişkin verileri gelecek sayıda işlemek üzere yazıya burada son noktayı koyuyoruz.