İNTERNET artık hayatımızın bir parçası hâline geldi. İnternetten uzak durmak neredeyse imkânsız. Çünkü alışverişten resmî işlemlere kadar artık pek çok şey internet üzerinden rahatlıkla hâllediliyor. Yani dijital dünya, artık hayatımıza yön veriyor. Dijital dünya içerisinde de sosyal medya en fazla vakit geçirilen dijital alan konumunda.  Özellikle gençler arasında sosyal medya kullanmayan kimse kalmadı. Herkesin en az bir sosyal medya hesabı bulunuyor. Fakat bizler dijital dünyada gezerken burada dijital ayak izleri bırakıyoruz. Bıraktığımız bu ayak izlerinden çoğu zaman habersiziz. 

Dijital ayak izleri, verilerimizin ihlal edilmesinden mahremiyetimizin ortadan kalkmasına kadar çok sayıda risk taşıyor. Bu riskler, belli yöntemlerle azaltılsa bile bazen bize dijital dünyanın imkânlarını sunan dev şirketler bu gizliliği bilerek ihlal edebiliyor. Örneğin Avrupa Birliği, geçtiğimiz yıl, Facebook ve İnstagram’ın da çatı şirketi konumunda olan META’ya kullanıcıların kişisel verilerini depolayıp ABD sunucularına aktardığı ve gizliliği ihlal ettiği gerekçesiyle 1,3 milyar dolar para cezası verdi. Rakamın büyüklüğü, ihlalin büyüklüğünü de ortaya koyuyor. Yani tam anlamıyla bu ayak izlerinin ortaya çıkardığı risklerden uzak durmak imkânsız. 

Dijital ayak izlerini bırakma konusunda gönüllüyüz

Kullanıcılar, çoğu zaman bilerek dijital ayak izleri bırakıyor. Bu ayak izlerinin bir kısmını, paylaşımlar ve profil bilgileri aracılığıyla gönüllü olarak paylaşıyor. Ayrıca uygulamalar ve internet sayfasındaki çerezler, web sayfası görüntülemeleri, sosyal medya paylaşımı ve satın alma geçmişi gibi kullanıcı etkinliklerini de topluyor. Bu bilgiler daha sonra kategorize ediliyor. Örneğin bu bilgilerle iş, yaşam ve ilişki olayları dahil olmak üzere durum güncellemeleri, dinî inançlar, isim, iletişim bilgileri ve doğum tarihi dahil profil bilgileri, memleketiniz, check-in konumlarınız, önceki yaşadığınız yerler veya tam adres dahil olmak üzere konum verileri, satın alma geçmişi ve web sitesi etkileşimleri, durum güncellemeleri, fotoğraflar ve videolar gibi paylaşılan içerik,  diğer gönderilerle ilgili beğeniler, paylaşımlar veya yorumlar dahil olmak üzere sosyal medyaya katılım, mevcut veya geçmiş işler dahil olmak üzere istihdam bilgileri, yaş, ırk ve cinsiyet gibi kişisel tanımlamalar kategorize ediliyor. Bunlarla bir kullanıcının olaylar, olgular ve fikirler hakkındaki düşünceleri, bakış açıları, eğlenme biçimleri, hobiler, fobiler, dinî inançlar, etkinlikler ve içeriklere bakış açılarını ortaya konuyor. Yani kullanıcılar tanımlanıyor. Daha sonra bunlar, reklâmlar için kullanılıyor. Bazen de üçüncü taraflara satılıyor.  Bu bilgiler bazen dolandırıcıların eline geçiyor ve dolandırıcılar bu bilgileri kullanarak kişileri dolandırıyor. Sosyal medya sayfaları çalınarak sayfayı takip edenlerden para talep edilebiliyor. Yani başkaları da risk altında kalabiliyor. Bunları hafife almamak gerekiyor. “Benim başıma gelmez. Ne olabilir ki?” gibi yanılsamalara kapılmamak gerekiyor. Çünkü internet üzerinden yapılan dolandırıcılıkla her yıl dünya çapında milyarlarca dolarlık vurgun yapılıyor. Yani sizin başınıza da gelebilir. 

Nasıl korursunuz?

Güçlü şifreler dijital platformlarınızın güvenliğini sağlamada en önemli faktörlerden biridir. Bu nedenle şifreler çok güçlü olmalı ve aynı şifreler birden fazla platformda kullanılmamalıdır. Bu sayede özellikle size ait uygulamalar ve sosyal platformlarınızın başkalarının eline geçmesini önlemiş olursunuz. Şahsınıza ait olmayan ya da çok sayıda kullanıcının kullanımına açık olan cihazlardan işlem yapmamaya gayret edin. İşlem yapmak durumunda kalırsanız, şifrelerinizin kaydedilmesini önleyin. İşlem sonunda oturumunuzu kapatmayı unutmayın. Bu şekilde güvenli olmayan cihazlarda verilerinizi bırakmamış olursunuz.  Gerektiğinden daha fazla ayrıntı vermekten kaçının. Zoraki bilgiler dışında bilgilerinizi platformlarda paylaşmayın. Paylaşımına dair izin vermeyin. Şüpheli bağlantılara tıklamayın. Bağlantı bir arkadaştan geliyor gibi görünse bile, güvenilir bir kaynaktan olmadığı sürece bağlantılara tıklamaktan kaçının. Eğer tıklarsanız uygulama bilgileriniz, hesaplarınız çalınabilir ve dolandırıcıların eline geçebilir.