BİR milletin devamı, kültürünün yaşatılması ve geliştirilmesiyle mümkündür. Bunu yapabilmenin en sağlam ve kolay yolu, çocukluk ve gençlik çağlarında kendi kültürünü özümsemiş, değerlerini içselleştirmiş nesiller sayesinde oluşur. Bu şekilde yetişen çocuğun evrensel kültür ürünleriyle tanışması ve onlar sayesinde ufkunu genişletmesinde hiçbir sakınca olmayacaktır.

Kendi kültürünü içselleştirememiş bir insanın karşı karşıya bulunduğu farklı kültürlerin etkisinde kalması kaçınılmazdır. Çocukluk, insanın tüm hayatı boyunca ana hatlarıyla kalbini ve aklını şekillendirdiği kutsal bir zamandır. Bu nedenle her sözcüğün, her kurgunun, her çizginin imbikten süzülmesi şarttır. Ülkemizde çocuk edebiyatı alanında büyük bir boşluk vardır. Dil ve edebiyat alanında uzmanlık gerektiren bu konuda her önüne gelen çocuk kitabı çıkarmaktadır.

Genel anlamda Türk ve dünya edebiyatını, özelde ise çocuk edebiyatı yayınlarını takip etmek, bu alanda kalem sahiplerinin görevi olmalıdır. Bu arada, çıkan az sayıdaki yerli edebiyat ürünleri beklenen kaliteye ulaşamamış, ulaşanlar ise kendilerine pazar bulamamış, okuyucusuna kavuşamamıştır. Yayıncılar, ticarî kaygıyı bir tarafa bırakarak kaliteli eserleri ve bu eserlerin sahiplerini desteklemelidirler.

Çocuklarımız, millî kültür hassasiyetinden mahrum ve ehil olmayan yazarların eserleriyle muhatap olmaktadır. Bu alandaki açığı kapatmak isteyenler kültür transferi maksatlı yabancı yazar ve yayıncıların istismarıyla karşı karşıya kalmaktadırlar. Kütüphanelerimiz ve kitap vitrinleri, genellikle bu yayınlarla doludur.

İnternet, okumayı olumsuz yönde etkilemektedir. Dolayısıyla okuyucu sayısı hızla azalırken bu az sayıdaki okuyucunun kendi kültürüne yabancı eserlere yönelmesinin önüne geçilmelidir. Genç nesil, kendi kültürünü öğrenememe tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır. Edebî estetikten yoksun, çocuk psikolojisi ve çocuğa görelik dikkate alınmadan eserler üretilmektedir. Bu durum, kitap okumayı seven çocukları olumsuz yönde etkileyecek ve okuma kültürünün gelişmesini engelleyecektir.

Çağ, toplum ve alışkanlıklar değişiyor. Beklentilerin de değiştiği unutulmamalı; kültür kodları, çocukların beklentileriyle örtüşebilecek dil ve anlatımla aktarılmalıdır. Çocuklar için çocuk şarkıları, oyunlar ve film senaryosu alanındaki eksiklikler için sanatçılar teşvik edilmelidir. Başta Kültür, Millî Eğitim ve Aile Bakanlıkları olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlar bunu desteklemelidirler.

Bu konuda başkanlığını yürüttüğüm bir kitap topluluğunu siz değerli okuyucularıma tanıtmak istiyorum. Bu topluluğun adı, “Bala Kitap Topluluğu”dur. Çocuk edebiyatı ile ilgili hassasiyeti olan ve özellikle yazma konusunda çaba sarf eden herkese kapısı açıktır.

Topluluğun kuruluş gerekçesi

Çocukların kültürel gelişimini sağlamanın en önemli basamaklarından biri edebiyattır. Çocuklara hitap eden edebî eserlerin önemi burada ortaya çıkar. Bala Kitap Topluluğu, bu alandaki eksiklikleri gidermek, kaliteli ürünlerin yaygınlaşmasına katkıda bulunmak amacıyla yola çıkmıştır. Bu alandaki otorite boşluğunu dolduracak, çocuk edebiyatı konusunda görüşlerine ve raporlarına güvenilecek sivil bir çalışma topluluğu olarak oluşturulmuştur. Topluluk, Türk Ocakları Genel Merkezi Sanat Edebiyat Kurulu bünyesinde faaliyet gösteren bir oluşumdur.

Toplulukta kimler yer alıyor?

Çocuk edebiyatı ile ilgili alanlardan uzmanların katılacağı bu toplulukta, yazar, çizer, ressam, yayıncı, kitapçı, eğitimci, psikolog, sosyolog, tarihçi, dilci, halk bilimci, öğretmen, öğrenci, anne, baba gibi çok geniş bir yelpazenin bulunmasına gayret gösterilmektedir. Toplulukta bulunması faydalı olabilecek, konuyla ilgili uzman kişilerin katılımına imkân verilmektedir.

Topluluğun çalışma yöntemi

Normal zamanlarda haftada bir yapılan toplantılar, Koronavirüs Salgını etkisiyle on beş günde bir internet üzerinden çalışmalarını sürdürmektedir. Konunun ve katılımcıların durumuna göre “hibrit” denilen, yüz yüze ve internet aracılığıyla toplantılar da yapılmaktadır.

Toplantılarda topluluğun amaçları doğrultusunda sohbetler yapılmakta, bizzat yazarı konuk edilerek bir eser ele alınmakta, bu eserin değerlendirmesi yapılarak çocuk edebiyatına uygunluğu görüşülmektedir. Ele alınan eserin dil, imlâ, içerik, kurgu ve üslûp yönünden değerlendirilip özgünlüğünü bozmadan daha kaliteli olması yönünde öneriler sunulmaktadır. Toplantı sonunda, ortaya konulan eleştiri ve öneriler ışığında yazarın taslak metni tekrar düzenleyip yayına hazır hâle getirmesine katkıda bulunulmaktadır. Bununla birlikte, yayınlanan eserlerin yeni baskılarının daha kaliteli hâle gelmesi için benzer çalışmalar da yapılmaktadır.

Bu çalışmalarla aynı zamanda çocuk edebiyatı alanında çalışan her kademedeki yazar, çizer ve yayıcıların bilgi ve görgülerini arttırma yönünde kendilerini geliştirmelerine katkı sağlanmaktadır.

Toplulukta yapılan ve yapılması düşünülen faaliyetler şöyle: Bir edebî eseri okuyup her yönüyle yazarın huzurunda değerlendirmek, çocuk edebiyatı eserlerinde bulunması gereken özelliklerle ilgili ölçütler ortaya koymak, çocuk edebiyatı ile ilgi çeşitli konularda uzmanlarıyla söyleşi yapıp fikir alışverişinde bulunmak, çocuk edebiyatı ürünlerini geliştirmek için atölye çalışmaları yapmak, çocuklara yönelik televizyon ve radyo programlarını değerlendirmek, basında yer alan kitap değerlendirmelerini takip etmek ve görüşmek, bilgisayar ve internet oyunlarını değerlendirmek, yaş gruplarına göre okuma ve yazar listesi oluşturmak, kültür emperyalizmine hizmet eder nitelikte cinsellik ve şiddet içerikli ve benzeri her türlü maksatlı kitapları kamuoyuna teşhir etmek, Aile Bakanlığı ile işbirliği yaparak bu konuda yapılacak olan istismarların önüne geçmek, okuma kültürünün gelişimine katkı sağlamak için okullarla işbirliği yapmak, çocuk edebiyatı ile ilgili kitaplardan oluşan fuarlar açılmasını teşvik etmek, “Bala Kitap Kulübü”nü oluşturmak, telif hakları ve alanı ilgilendiren diğer meseleler değerlendirmek, çeşitli dallarda çocuk kitapları yazma yarışmaları düzenlemek, çocuk edebiyatı ve çocuk kitapları üzerine ilmî toplantılar düzenlemek ve “BALA” adında bir dergi çıkarmak.

Ayrıca Millî Eğitim Bakanlığı ile işbirliği yaparak okumayı yaygınlaştırma kampanyaları düzenlemek, Bala Kitap Topluluğu olarak proje eserler kaleme almak ve marka oluşturma çalışmaları yapmak, yayınevleri ile işbirliği yapmak, editör hizmeti vermek, daha geniş bir dağıtım ve daha profesyonelce bir tanıtımla kaliteli eserlerin basımını sağlamak da amaç ve faaliyetler arasındadır.

Bu topluluk, klasik eserlerimizin çocukların yaş gruplarına uygun olarak yeniden kaleme alınması sağlamak olarak yola çıkmıştır.