Amaç dedikodu mu, yoksa bilgiye hızlı ulaşma çabası mı?

Sosyal medya ve sohbet hizmeti sunan internet mecralarında bilgilerin genelde manipülatif, eksik ya da söylenceye/ dedikoduya dayalı bilgilerden oluştuğu göz önüne alınırsa, insanların nitelikli bilgiden ziyade söylence ve dedikodu tarzında bilgiyle daha çok ilgilendiği şeklinde yorumlanabilir.

SON birkaç yazıdır dünyada internet kullanımlarına yönelik düzenli ve derinlikli raporlar hazırlayan Datareportal’ın yayınladığı “Digital 2023” raporunu ele alıyorum.  

Datareportal’ın “Digital 2023” raporuna ilişkin yazdığım son yazıda, ülkelerin internet kullanımlarına ve internette geçirilen zamana yönelik istatistiklere yer vermiştim. Bu yazıda ise insanların ne amaçla internete bağlandıklarını ve kategorik olarak en çok hangi internet mecralarını ziyaret ettiklerini gösteren verileri ele alacağım.

Dünya interneti ne amaçla kullanıyor?

Rapor, internete bağlananların yüzde 57,8’inin bilgi almak amacıyla internete bağlandığını dile getiriyor. Aile ve arkadaşlarla iletişim kurmak için internete bağlananların oranı yüzde 53,7 olarak görünüyor.

Günlük haber ve etkinliklerden haberdar olmak için internete bağlananların oranı yüzde 50,9 olarak raporda yer alıyor. Video, TV şovları, dizi ve film izlemek için internete bağlananların oranı yüzde 49,7 iken, ihtiyaç duyduğu şeylerin nasıl yapılacağını araştırmak için internete bağlananların oranı yüzde 47,6.

Yeni fikirler edinmek için internet kullananların oranı yüzde 43,4 iken ürün ve marka araştırmak için internete bağlananların oranı ise raporda yüzde 43,2 olarak geçiyor.

İnternete eğitim-öğretimle ilgili amaçlar için bağlananların oranı ise yüzde 38,3 olarak rapora yansımış durumda. Bu oran, internet kullanıcılarının çok az bir kısmının interneti eğitim-öğretim için kullandığını göstermesi bakımından önemli.

Kategorik olarak en çok hangi internet mecraları ziyaret ediliyor?

İnternette en çok ziyaret edilen site türlerine baktığımız zaman, sohbet ve mesajlaşma kategorisinin yüzde 94,8 ile en tepede yer aldığını görüyoruz.

Sosyal ağlar kategorisi ise yüzde 94,6 ile ikinci sırada yer alıyor. Arama motorları ve web portalları yüzde 81,8 ile üçüncü sırada yer alıyor. Bu üç kategoriyi sırasıyla yüzde 76 ile alışveriş, müzayede ve ilânlar; yüzde 50 ile harita, otopark ve konum belirleme; yüzde 48,9 ile e-posta; yüzde 46,3 ile müzik; yüzde 41,45  ile haberler; yüzde 41,15 ile hava durumu; yüzde 39,7 ile eğlence; 34,3 ile oyunlar; yüzde 29 ile araç ve benzeri ürün kiralama; yüzde 27,7 ile bankacılık, yatırım ve sigorta; yüzde 26,4 ile spor dalları; yüzde 25 ile seyahat; yüzde 24,1 ile sağlık; yüzde 23,8 ile eğitim ve yüzde 23.6 ile de paket yiyecek-içecek kategorisi takip ediyor.

Dedikodu, söylence ve bilgiye hızlı ulaşma çabası

Bu iki tabloya baktığımızda bir çelişki varmış gibi duruyor. Çünkü internette kategorik olarak en çok ziyaret edilen sitelerle internet kullanım amaçları arasında çok da doğru orantı görünmüyor. Rapora göre en çok internet kullanım amacı “bilgi edinme” olarak görülürken, kategorik olaraksa en çok ziyaret edilen siteler sohbet, mesajlaşma ve sosyal medya siteleri olarak görünüyor. Aslında bu bir çelişki değil. Çünkü insanların çok büyük bir kısmı sosyal medya, sohbet ve mesajlaşma hizmeti sunan internet mecralarından bilgi ediniyorlar.

Bu durum, insanların bilgiye hızlı ulaşma çabası olarak yorumlanabilir. Ayrıca söz konusu durum, sosyal medya ve sohbet hizmeti sunan internet mecralarında bilgilerin genelde manipülatif, eksik ya da söylenceye/ dedikoduya dayalı bilgilerden oluştuğu göz önüne alınırsa, insanların nitelikli bilgiden ziyade söylence ve dedikodu tarzında bilgiyle daha çok ilgilendiği şeklinde yorumlanabilir.