NESNELER akıllandıkça, pek çok alanda insana ihtiyaç
kalmayacak. İyi güzel de, peki bu insanlar ne yapacaklar? Bizi ne gibi riskler
ve sorunlar bekliyor?
Teknolojinin ilerlemesi ve nesnelerin akıllanması ile
pek çok alanda artık insana gerek duyulmayacak. Çünkü akıllanan nesneler,
yazılımları, programları ve yapay zekâları ile bu işleri çok daha hızlı,
neredeyse hatâsız ve çok daha verimli şekilde yapacaklar.
Öncelikle kas gücü gerektiren işlerin tamamını onlar yapacaklar.
Taşıma, delme, kesme, kaldırma, indirme, çakma, presleme, montaj, dövme gibi
fizikî güç gerektiren işlerin tamamında bu nesneler aktif olarak kullanılacak.
Ustalık (kalifiye) gerektiren işlerin de neredeyse
tamamını yapacaklar. Kaynak, döküm, talaşlı imâlât, hassas büküm, lazer kesim,
dikiş, ufak cerrahi müdahaleler, basit tedavilerin tamamında bu nesneler ustaların
yerini dolduracaklar.
Ölçüm, stoklama, kontrol ve depolama gibi ara işlerinin
tamamına yakınını yapacaklar. Kalite kontrol, test, muayene, takip, ölçme-değerlendirme,
seçme, sayım, ayıklama, envanter değerleme, stok kontrolü gibi işleri bu
nesneler çok daha hızlı ve etkin şekilde takip edecek.
Analiz, hesaplama ve değerlendirme gerektiren işlerin yine
tamamına yakınını yapacaklar. Buna göre laboratuvar testleri, ölçüm, hesaplama,
analiz, istatistiksel raporlamalar, iş zekâsı, muhasebe ve finans raporlamaları,
bütçeleme, finansal değerlendirme, verimlilik ölçme gibi işlerin yine tamamını
en hızlı ve neredeyse hatâsız şekilde yapabilecekler.
Yüz yüze yapılan işlerin pek çoğunda artık bu akıllı
nesneler bize yardımcı olacak. Danışmanlık hizmetleri, bilgilendirmeler,
sekreterlik işleri, asistanlık, satış danışmanlığı, pazarlama, kayıt, anket,
kuryelik gibi işlerde onları daha çok göreceğiz.
Nakliye, yolcu taşımacılığı, trafik ve ulaşım gibi
işleri onlar yönetecekler. Şoförlerin yerini otonom araçlar alacak. Trafik ve
ulaşım hizmetleri otonom şekilde kontrol edilecek.
Onlar tüm bu işleri yaparken, peki bize ne olacak?
***
Akıllı nesneler mesleklerimizi elimizden mi alacak?
İşsizlik artacak mı? Dahası, ileride dünyayı robotlar ve akıllı nesneler mi
kontrol edecek?
Bu soruları cevaplandırmadan önce, bir kere şu gerçeği
kabul edelim: Değişim, doğası gereği mutlak ve kaçınılmaz! Öncelikle bunu kabul
edelim.
İnsanların değişime karşı direnç göstermelerinin en
önemli nedeni, korku. İnsanlar işlerini kaybedeceklerinden, uyum sağlayamamaktan,
alışkanlıklarını terk etmekten korkuyorlar. Bizim değişime karşı koyma gücümüz
ve imkânımız yok. O hâlde değişime her daim hazır olmalıyız!
Evet, yeni ve farklı bir teknolojik çağ başlıyor. Ve
alıştığımız düzen değişmek zorunda. Buna bağlı olarak bildiğimiz pek çok meslek
ve iş kolu ortadan kalkacak. Ancak yeni düzende yeni ve farklı meslekler ortaya
çıkacak. Ve insanlar bu mesleklere yönelecekler.
Öncelikle akıllı nesneleri programlayacak, bakım ve
kontrolünü üstelenecek personeller gerekecek. Yazılım programcıları olacak. Hemen
hemen herkes temel düzeyde kodlama öğrenecek. Nesnelerin programlarını kendimiz
yapacağız.
Her işe uygun nesneleri programlayacak ve protokolleri
yazacak insanlar gerekecek. Nesneler arasında iletişimi sağlayan ve kontrol
eden veri iletim operatörlerine gerek duyulacak. Nesnelerin bakımını yapacak
bakım personellerine ihtiyaç olacak. Nesneleri tasarlayacak tasarımcılar ve ar-ge
personellerine de ihtiyaç artacak.
Normalde günümüz fabrikalarında işçi sayısı genel
olarak her zaman daha fazladır. Geleceğin fabrikalarında sadece bu bahsettiğim yazılımcı
operatörler çalışacak.
Veri değerleme uzmanlarına, akıllı ev mimarlarına, akıllı
şehir plânlayıcılarına ihtiyaç duyulacak. Daha fazla enerji için yenilenebilir
enerji uzmanlarına gereksinim artacak. Doktorlar yerine sağlık robotu uzmanları
olacak. Ulaşım koordinatörleri ve trafik denetleme uzmanları olacak.
Yani günümüz mesleklerinin birçoğu bitecek ama çağa
uygun yeni meslekler ortaya çıkacak.
***
Yeni çağın toplumsal etkileri çok yönlü... Yeni
dönemde daha az çalışma saatleri olacak. İnsanların daha fazla boş zamanları; öğrenmek
için, sanat ve kültür faaliyetleri için, seyahat için, araştırma için, spor
için daha fazla vakitleri olacak.
Ancak uzmanlara göre yeni dönemde bizi bekleyen bazı
sorunlar da var. İnsanların daha fazla asosyal olması, sanal dünyaya daha fazla
bağlı kalıp gerçeklikten uzaklaşmaları, zihinlerde sanal-gerçek kavram kargaşası
yaşamaları, her şeyin takip edilebilir olmasının özgürlükleri sınırlandırması,
alın terinin değersizleşmesi, akıl terinin fazla itibar görmesi, insanın temel
değerlerinin (din, dil, gelenek görenek, tarih, felsefe) yozlaşması ve
değersizleşmesi gibi sosyolojik ve psikolojik sorunlar bizi bekliyor olacak.
Toplum ahlâkı ve etik kurallar yerine dijital ahlâk ve
sanal etik gibi yeni tartışmalara hazır olun!
Özetle, yeni bir çağ başlıyor. Eşyalarımız, arabamız,
evimiz, yollarımız, semtimiz, şehrimiz, çevremiz akıllanacak. İnsanlık bu akıl
çağında ya aklını doğru şekilde kullanıp yeni ve güçlü bir medeniyet kuracak ya
da yine hırsına, kibrine ve nefsine yenilip bu nesnelerin oyuncağı olacak.
Gelecekle ilgili cevaplar yine bizim aklımız ve ellerimizde!
