BİR arkadaşım aradı geçenlerde ve sigorta firmalarının çoğunun Zorunlu Trafik Sigortası poliçesi düzenlemediğini, hatta teklif dahi vermediğini söyledi. Sadece üç beş firmanın Zorunlu Trafik Sigortası poliçesi düzenlediğini belirterek şikâyetini dile getirdi.

Durum elbette dikkatimi çekti ve bana oldukça enteresan geldi. Medya üzerinden yaptığım araştırmada bazı sigorta firmalarının yetkililerinin açıklamalarını, Türkiye Sigorta Birliği’nin yanı sıra Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun görüşünü ve TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken’in açıklamalarını öncelikle buraya aktararak bir kritik yapmayı plânlıyorum.

Sigortacılar Birliği verilerini araştırdığımda, Türkiye Sigorta Birliği’nin (TSB) son açıkladığı istatistiklere göre, 2022’nin Ocak-Şubat döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre hayat dışı sektörde ilk 10’daki 6 şirketin trafikteki payının azaldığı görülüyor. İlk 10 şirket arasında pazar payını artıranlar; Türkiye Sigorta, Quick Sigorta, Allianz Sigorta ve HDI Sigorta olarak sıralanıyor. Söz konusu branşta geçen yılın aynı dönemine göre bu yılın ilk 2 ayında yüzde 226,6 artışla (reel yüzde 111,47) 726,3 milyon TL prim üreten Türkiye Sigorta, yüzde 15,89 pazar payıyla lider durumda bulunuyor.

“Trafik sigortalarının, sektördeki bütün şirketlerin tek başlarına domine edemeyeceği kadar zorlu bir branş olduğunun altını çizen Axa Sigorta CEO’su Yavuz Ölken, şunları söylüyor: “Trafik sigortalarında sistemin ve genel şartlarının oturacağını, maliyetlerin henüz öngörülebilir olmadığını ve risk primlerinin yetersiz olduğunu dikkate alarak devam etmeliyiz. 2021 yılı kapanışında tüm sektörün konsolide sonuçları yüzde 127. Bu bileşik rasyoyu ve maalesef  5,3 milyar TL’lik faaliyet zararını (teknik zarar) işaret ediyor. 2022’de de bu seviyeleri aşağıya getirmek hiç kolay olmayacak. Axa Sigorta olarak trafik branşında geçmiş yıllara göre daha düşük pazar payı ile hareket ediyor olmamız, bundan sonra da aynı düzlemde devam edeceğimiz mânâsına gelmiyor” diyerek Zorunlu Trafik Sigortası alanındaki sıkıntıyı kabullenmiş oluyor.

“Anadolu Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Fatih Gören, başta sağlık sigortaları olmak üzere diğer sigorta branşlarında artan üretimlerin doğal olarak trafik sigortalarının genel payını son dönem bir miktar azalttığını” söylüyor. Ankara Sigorta Genel Müdür Yardımcısı İrfan Yörük ise şu değerlendirmelerde bulunuyor: “Son yıllarda banka sigortacılığının gelişmesi ve bu alandaki üretimin genellikle oto dışı sigortalarda yoğunlaşması, tarım sigortaları, tamamlayıcı sağlık sigortaları gibi branşların hızlı gelişimi trafik sigortalarının oransal payının azalmasına sebep oldu.” 

Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından yapılan açıklamada, Zorunlu Trafik Sigortası’nın çift taraflı zorunluluk olduğu belirtilerek, motorlu araç sahiplerinin bu poliçeyi yaptırmakla yükümlü oldukları ifade ediliyor. Kurum ayrıca bu branşta ruhsat sahibi sigorta şirketlerinin de trafik sigortası poliçesini düzenlemek mecburiyetinde olduklarını söylüyor.

Zorunlu Trafik Sigortası primlerinde taban fiyatlarının Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlendiğini anlatan Bendevi Palandöken, “Sigorta şirketleri taban fiyatların 10 katından fazla prim talep edebiliyor. Sigortacılık Kanunu’na göre sigorta şirketleri zorunlu olan sigortalarda poliçe düzenlemek mecburiyetindeler. Ancak bazı sigorta şirketleri, zarar ettiklerini ileri sürerek Zorunlu Trafik Sigortası poliçesi düzenlemekten imtina ediyorlar. Bunun için de hem yüksek fiyat talep ediyorlar, hem de acentelerin komisyonunu kaldırıyorlar” diye sitem ediyor.

Bazı sigorta şirketleri değil, ruhsat almış sigorta şirketlerinin büyük çoğunluğu, şu anda Zorunlu Trafik Sigortası poliçesi için ne teklif veriyor, ne de poliçe düzenliyor.

Bu görüşleri toparladığımda ve bir de tanıdığım sigorta acenteleri ile görüştüğümde anlıyorum ki, Quick Sigorta, Bereket Sigorta, Neova Sigorta ve az da olsa Gri Sigorta haricindeki sigorta firmaları sigorta poliçesi düzenlemiyor, teklif dahi vermiyorlar. Poliçe düzenleyen firmalar da taksitli ödemeyi kaldırmış durumdalar.

İstanbul’da faaliyette bulunan başka bir acente ile görüşüyorum. Bu firma da aşağı yukarı aynı şikâyetlerde bulunuyor ve birkaç firma haricinde birkaç ay öncesine kadar en fazla Zorunlu Trafik Sigortası poliçesi düzenleyen Türkiye Sigorta’nın dahi Zorunlu Trafik Sigortası poliçesi kesmeyi bıraktığını ve teklif dahi vermediğini ifade ediyor ve piyasadaki sıkıntıyı doğruluyor.

Bir diğer acente, geçen yıl 3 bin Türk lirasına düzenlediği Araç Kasko Sigortası’nı zor belâ 20 bin Türk lirasına ancak düzenleyebildiğini söylüyor ve ekliyor: “Aracın sadece 3 bin lira hasar kaydı vardı. İstanbul’daki dostumuz, yüzde 60 hasarsızlığı olup 20 yıldır kaza yapmamış olan bir araç için 32 bin liralık poliçe teklif etti. 27 bin 500 liraya ancak düşürüp poliçesini düzenleyebildim…”

Yine Ankara’da sigorta acentesi işleten bir dostumuz, ismini vermek istemediği bir sigorta firmasının Zorunlu Trafik Sigortası için teklif vermesine rağmen poliçe düzenlemediğini söylüyor. Bu durum daha da enteresan!

Aynı dostumuz, “2017 Seçimleri öncesinde de -bu kadar olmasa da- böyle bir sıkıntı ile karşılaşmıştık” deyince, işin rengi tamamen değişti. Öyle midir, değil midir, bu durumu Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun acilen araştırıp ortaya çıkarması gerekiyor.

2022’nin Haziran ayında iki ayrı binek aracın Zorunlu Trafik Sigortası’nı tek çekim olarak ödeyebilmiştim. Hiçbir firma taksit yapmaya yanaşmamıştı. Buradan Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na özel ve acil bir çağrı yapıyorum. Mağdurların şikâyetlerini beklemeden bu konuyu resen araştırıp kamuoyunu bilgilendiriniz. Piyasada ciddî bir kriz var. Sigorta firmaları Zorunlu Trafik Sigortası poliçesi yapmaktan imtina edemeyeceğine, ayrıca faal sigorta firmalarının yüzde 90’a yakını teklif bile vermediğine göre, piyasa adına ne bekleniyor?

Artık dijital çağdayız. Kurumlar bütün verilere bir tuşla ulaşabildiğine göre, uzun süredir devam eden ve devam edeceği ifade edilen bu durumla ilgili ne tür bir hamlede bulunulacağını merak ediyoruz doğrusu. Söz konusu kurumların atması gereken adımların neler olduğunu biz de, tüm kamuoyu da merakla bekliyor.  

Son olarak, konuyla ilgili mevzuat maddeleri şöyle: “5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun ‘Zorunlu Sigortalar’ başlıklı 13’üncü maddesinin birinci fıkrasına göre, ‘Cumhurbaşkanı, kamu yararı açısından gerekli gördüğü hâllerde zorunlu sigortalar ihdas edebilir. Sigorta şirketleri 20’nci maddenin ikinci fıkrasının (b) bendi ile üçüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla faaliyet gösterdiği sigorta branşlarının kapsamında bulunan zorunlu sigortaları yapmaktan kaçınamaz’. Anılan maddede açıkça düzenlediği üzere, Kara Araçları Sorumluluk branşında ruhsat sahibi olan sigorta şirketlerinin trafik sigortası yapmaktan kaçınmaları mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.”

Konuyla ilgili bir izahat bekliyoruz.