10 gün sonra

2021 yılı tahminlerimi yapmaya başladım. Acaba ne kadarını tutturabileceğim? Tutturma oranım, tahmin notumu belirliyor. Şimdiye kadar ortanın üstünde seyrediyorum. 2020 senesi, tahmin başarı ortalamamı epey düşürdü ama 2021'in yükselteceğine inanıyorum.

HER bir sektörün girişimcileri ve çalışanları, keşke 10 gün sonrasından itibâren neler olacağını tahmin etmeye çalışsalar nasıl olur? Tabiî kendi çevrelerinde neler olacağını da…

İyi olur gibi geliyor bana. Öngörülebilecek birçok olaydan önce güzel bir şekilde tedbir de almış olacaklardır. Elbette sıra dışı olaylar olabilir ama biliniyor ki çoğunlukla olmuyor.

Plânlamanın iki temel düşmanı, aynı zamanda işletmecilerin de iki temel düşmanı; uncertainity (belirsizlik) ve dependency (bağımlılık)…

Modern zamanlarda bu iki düşmanı alt etmek üzere epey çalışıldı. “Just in time” şeklinde bir yöntem bile geliştirildi.

Allah’ın varlığına inanmayan modernite, Allah’tan beklenebilecek, “geleceğin arzu edilen şekilde yaratılması” meselesini çözmeye çalıştı. Sanırım Allah, çalışanların bu emeklerini karşılıksız bırakmadı. “Organization forming” (organize olabilme) dediğimiz konuda epey başarılı işler yapıldı. “Marketing management” (pazarlama idaresi) sahası da diğer bir belirsizliği giderme ihtiyacını karşıladı sayılabilir.

Diyelim ki bir hedef koydunuz: “2 bin öğrenciyle eğitime başlamak istiyorum…” Bunu sağlayabilmenin tek yolu yani “Acaba kaç öğrenci gelir, bilemem ki” belirsizliğini bu sahada yapacağınız çalışmalarla giderebiliyorsunuz.

Yukarıda sadece ismini zikrettiğimiz “Just in time” yaklaşımı da şu demek: Bunların iddiasına göre, imkânlar, aslında gölün üstündeki su gibidir. Gölün dibindeki çukurları, pislikleri örter ve dümdüz bir zemin görürsünüz göle baktığınızda.

Yapılacak şeyse şudur: O eksikleri, yanlışları, olumsuzlukları örten ve yokmuş gibi gösteren imkânları azaltmak. “Stok” imkânı böyle bir özelliğe sahip. Stok öyle bir imkândır ki, satıştaki plânsızlığı, dağıtımdaki aksaklıkları, üretimdeki düzensizlikleri, satış noktalarındaki yanlışları tamamen örter. O yüzden “0 stok” çalışmaya başlamayı göze alabilirseniz, tüm bu yanlışlıkları görebilir, becerebiliyorsanız düzeltirsiniz. Şu anda “0 stok” çalışan müesseseler ciddî başarılar kazandılar. Ve kazanmaya devam ediyorlar.

Petrol üreten ülkeler, ellerindeki imkânların büyük zararlarını gördüler. Evet, imkân, zarar da verebiliyormuş. Mirasyedilerin de zafiyetleri budur. Bunu her şahsa ve kuruluşa uygulayabilirsiniz. Eğer imkânının zararlarından habersizse, bozulmuş süt gibi zehirleyebilir bile...

Bir de imkânı az olduğu hâlde onu çok zannedenler var. Onların durumu daha da içler acısı! Kredi kartına yüklenirler de yüklenirler. Sonra? Hepimizin duyduğu akıbetler...

Hâlbuki yapılması gereken, toplam iki şey var: Gerçeği bilmek ve plânlamak… Belirsizlik gerçeği bilmeye engel olduğu için, tahmin yapıp belirsizliği gidermenin yöntemini kullanmak…

2021 yılı tahminlerimi yapmaya başladım. Acaba ne kadarını tutturabileceğim? Tutturma oranım, tahmin notumu belirliyor. Şimdiye kadar ortanın üstünde seyrediyorum. 2020 senesi, tahmin başarı ortalamamı epey düşürdü ama 2021'in yükselteceğine inanıyorum.